Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο μυϊκών θλάσεων;
Μυϊκές θλάσεις ή αλλιώς μυϊκές καταπονήσεις, ονομάζονται οι επώδυνοι τραυματισμοί των μυών ή των τενόντων, οι οποίοι τις πλείστες φορές αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά στο σπίτι με ξεκούραση, χρήση πάγου, συμπίεση και ανύψωση της περιοχής και με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Οι πιο σοβαροί τραυματισμοί ωστόσο, μπορούν να οδηγήσουν σε μερική ή ολική ρήξη του μυός ή του τένοντα και αυτοί χρήζουν ιατρικής παρέμβασης και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης.
Τι είναι η θλάση;
Μυϊκή θλάση είναι η κατάσταση κατά την οποία προκαλείται βλάβη σε έναν μυ του σώματος ή σε κάποιον τένοντα. Η μυϊκή θλάση μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα άσκησης υπερβολικής πίεσης σε έναν μυ του σώματος, λόγω ανύψωσης μεγάλου βάρους, κατά τη διάρκεια της άσκησης ή κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων και παρόλο που η θλάση είναι συχνότερη στους αθλητές, εντούτοις δεν επηρεάζει μόνο τους αθλητές.
Η εν λόγω μυϊκή βλάβη μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και να οδηγήσει στο σχίσιμο των μυϊκών ινών ή σε ρήξη του μυός ή του τένοντα. Ως αποτέλεσμα, τα μικρά αιμοφόρα αγγεία βλάπτονται και προκαλείται τοπική αιμορραγία ή μώλωπας, πόνος και ερεθισμός στις νευρικές απολήξεις της περιοχής.
Η μυϊκή θλάση αντιμετωπίζεται τις πλείστες των περιπτώσεων με ξεκούραση, ανύψωση και συμπίεση της επηρεαζόμενης περιοχής, με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και εφαρμογή πάγου. Σε περίπτωση ωστόσο, που ο πόνος επιμένει για περισσότερο από τρεις εβδομάδες μετά τον τραυματισμό, η επίσκεψη στον γιατρό κρίνεται απαραίτητη.
Ποιες οι κατηγορίες θλάσεων;
Οι μυϊκές θλάσεις ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες, οι οποίες δηλώνουν τη σοβαρότητά τους. Η σοβαρότητα της θλάσης εκτιμάται από τη δύναμη και το εύρος της κίνησης που χάνει ένα άτομο μετά τον τραυματισμό του, δίνοντας παράλληλα μια εκτίμηση για τον χρόνο που θα χρειαστεί να αναρρώσει.
Συγκεκριμένα, οι μυϊκές θλάσεις ταξινομούνται ως ακολούθως:
- Θλάση πρώτου βαθμού: Ήπια βλάβη σε λιγότερο από το 5% των μυϊκών ινών, η οποία προκαλεί ελάχιστη απώλεια της δύναμης και της κίνησης
- Θλάση δευτέρου βαθμού: Εκτεταμένη βλάβη σε περισσότερες μυϊκές ίνες, χωρίς πλήρη ρήξη μυός. Η θλάση δευτέρου βαθμού προκαλεί σημαντική απώλεια δύναμης και κίνησης και χρειάζεται δύο με τρεις μήνες για την πλήρη αποκατάστασή της
- Θλάση τρίτου βαθμού: Πλήρης ρήξη μυός ή τένοντα. Η θλάση τρίτου βαθμού οδηγεί σε πλήρη απώλεια της μυϊκής λειτουργίας, οίδημα, ευαισθησία και μελάνιασμα. Ο συγκεκριμένος τύπος θλάσης απαιτεί, μερικές φορές, χειρουργική επέμβαση επανασύνδεσης του κατεστραμμένου μυός ή του κατεστραμμένου τένοντα
Τι προκαλεί τη θλάση;
Η μυϊκή θλάση μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα άσκησης σημαντικής πίεσης σε έναν μυ, απότομης κίνησης ή ανύψωσης ενός βαρέος αντικειμένου. Ο συγκεκριμένος τύπος θλάσης ονομάζεται οξεία μυϊκή θλάση. Η χρόνια μυϊκή θλάση μπορεί να προκύψει από επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς, όταν ασκείται επαναλαμβανόμενη πίεση σε έναν μυ του σώματος, κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης επαναλαμβανόμενης κίνησης.
Σε γενικές γραμμές, οι βασικότερες αιτίες μυϊκής θλάσης είναι οι ακόλουθες:
- Επίπονη άσκηση
- Καταπόνηση μυός στο παρελθόν
- Πτώση και τραυματισμός
- Απότομη κίνηση
- Βαρύ χτύπημα στον μυ
- Επαναλαμβανόμενες κινήσεις
Η μυϊκή θλάση είναι επίσης πιθανότερη σε περιπτώσεις:
- Παχύσαρκων ατόμων (έλλειψη μυϊκής ευελιξίας)
- Ατόμων που δεν ζεσταίνουν σωστά το σώμα τους πριν την άσκηση
- Ατόμων με μυς αδύναμους, που φυσικά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στη δραστηριότητα που καλούνται να κάνουν
Ποια τα συμπτώματα των θλάσεων;
Τα συμπτώματα της μυϊκής θλάσης ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού που την προκάλεσε. Τέτοια συμπτώματα είναι τα ακόλουθα:
- Πόνος και ευαισθησία στον επηρεαζόμενο μυ
- Περιορισμός εύρους κίνησης
- Μυϊκοί σπασμοί
- Ερυθρότητα στην επηρεαζόμενη περιοχή
- Ευαισθησία στην επηρεαζόμενη περιοχή
- Μώλωπες
- Οίδημα στην επηρεαζόμενη περιοχή
- Μυϊκή αδυναμία
- Πόνος στον επηρεαζόμενο μυ σε φάση ηρεμίας
- Μηδενική ικανότητα χρήσης του μυός
Πώς εντοπίζονται οι μυϊκές θλάσεις;
Για τη διάγνωση των μυϊκών θλάσεων, ο γιατρός ζητά να ενημερωθεί για τα συμπτώματα του ασθενή και ακολούθως προχωρά σε φυσική εξέταση κατά την οποία εξετάζει τη δύναμη και το εύρος της κίνησης του επηρεαζόμενου μυός, ώστε να τον ταξινομήσει ανάλογα με τη σοβαρότητά του, όπως περιγράψαμε πιο πάνω (πρώτου, δευτέρου ή τρίτου βαθμού).
Σε περίπτωση που ο γιατρός θεωρήσει ότι η μυϊκή θλάση είναι τρίτου βαθμού, άρα σοβαρή, τότε θα προχωρήσει σε μια σειρά από απεικονιστικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσει τη διάγνωσή του. Οι εν λόγω εξετάσεις είναι οι ακόλουθες:
- Ακτινογραφία: Η ακτινογραφία βοηθά τον γιατρό να διαπιστώσει αν υπάρχει κάταγμα ή εξάρθρωση
- Υπερηχογράφημα: Με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος, ο γιατρός εξετάζει αν υπάρχει ρήξη μυός ή συσσώρευση υγρού γύρω από τον επώδυνο μυ
- Μαγνητική τομογραφία: Η μαγνητική τομογραφία βοηθά τον γιατρό να ελέγξει αν υπάρχει εσωτερική αιμορραγία στον καταπονημένο μυ ή θρόμβος αίματος
Ποια η αντιμετώπιση των μυϊκών θλάσεων
Για την αντιμετώπιση των μυϊκών θλάσεων, ο γιατρός προτείνει τις ακόλουθες θεραπείες:
- Μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ναπροξένη ή η ιβουπροφαίνη, μειώνουν τη φλεγμονή, τον πόνο και βελτιώνουν την ικανότητα κίνησης του μυός. Τα άτομα με νεφρική νόσο ή ιστορικό γαστρεντερικής αιμορραγίας, θα πρέπει να λαμβάνουν την έγκριση του γιατρού τους πριν πάρουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Για τα άτομα αυτά, προτείνεται η ακεταμινοφαίνη, η οποία μειώνει τον πόνο, αλλά δεν μειώνει τη φλεγμονή.
- Ξεκούραση
Η ξεκούραση μειώνει τον πόνο και το πρήξιμο. Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν δραστηριότητες που προκαλούν πόνο και οίδημα, αλλά δεν πρέπει να παραμένουν σε πλήρη αδράνεια.
- Χρήση πάγου
Η εφαρμογή πάγου για 15 - 20 λεπτά στην επηρεαζόμενη περιοχή, ανά δύο με τρεις ώρες, μειώνει το πρήξιμο και τον πόνο.
- Συμπίεση
Η άσκηση πίεσης στην επηρεαζόμενη περιοχή, με τη χρήση ενός ελαστικού επιδέσμου, μειώνει το πρήξιμο. Σε περίπτωση επιδείνωσης του πόνου, μουδιάσματος ή επιπλέον πρηξίματος, ο επίδεσμος πρέπει να αφαιρείται. Το σφιχτό τύλιγμα πρέπει να αποφεύγεται, διότι εμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος.
- Ανύψωση
Η ανύψωση της τραυματισμένης περιοχής πάνω από το ύψος της καρδιάς, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, θεωρείται σημαντική για τη μείωση του οιδήματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός προτείνει την ακινητοποίηση της επηρεαζόμενης περιοχής με νάρθηκα. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μυϊκών θλάσεων, όπως η ρήξη τένοντα, προτείνεται η χειρουργική επέμβαση ή οι ενέσεις πλάσματος που είναι πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP), το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην επιτάχυνση της αναγέννησης του κατεστραμμένου μυϊκού ιστού.
Πόσο διαρκεί η αποκατάσταση των μυϊκών θλάσεων;
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της μυϊκής θλάσης, ο ασθενής τείνει να αναρρώνει σε διάστημα μερικών εβδομάδων, κατά τις οποίες ακολουθεί τις πιο πάνω θεραπευτικές διαδικασίες που ελαχιστοποιούν τον πόνο και το πρήξιμο. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις μήνες.
Σε περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης ή άλλης διαδικασίας, λόγω σοβαρής μυϊκής θλάσης, ρωτήστε τον γιατρό σας για τον χρόνο που θα χρειαστείτε για να αναρρώσετε πλήρως και κατά συνέπεια να επανέλθετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Πρόληψη για τις μυϊκές θλάσεις
Για να μειώσετε τον κίνδυνο μυϊκών θλάσεων, ειδικά αν αθλείστε, θα πρέπει να κάνετε τεντώματα και προθέρμανση κάθε φορά πριν ξεκινήσετε την άσκησή σας. Φροντίστε επίσης να ενσωματώσετε την άσκηση στην καθημερινότητά σας, καθώς η αύξηση της μυϊκής ευελιξίας που προκύπτει από αυτήν, μειώνει τον κίνδυνο μελλοντικών μυϊκών τραυματισμών, νοουμένου ότι όσο πιο ευέλικτος είναι ένας άνθρωπος, τόσο περισσότερο χώρο έχουν οι μυϊκές του ίνες για να τεντωθούν κατά τη διάρκεια της κίνησης, μειώνοντας τον κίνδυνο σκισίματος. Όσο πιο συχνά τεντώνεται το σώμα, τόσο περισσότερο ευέλικτο γίνεται σταδιακά.
Συνοπτικά, η μυϊκή θλάση είναι μια συχνή και ταυτόχρονα επώδυνη κατάσταση, η οποία ωστόσο δεν επηρεάζει μόνο τα άτομα που ασχολούνται με τον αθλητισμό. Η εν λόγω κατάσταση επηρεάζει τη δύναμη και την κίνηση του επηρεαζόμενου μυός και μπορεί να κυμανθεί από ήπια έως ιδιαίτερα σοβαρή. Οι ήπιες περιπτώσεις θεραπεύονται εντός μερικών εβδομάδων με σπιτικές θεραπείες, όπως η χρήση πάγου και η ξεκούραση, ενώ οι πιο σοβαρές περιπτώσεις που μπορεί να χαρακτηρίζονται από ρήξη τένοντα, μπορεί να επιβάλουν ακόμη και χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης. Σε κάθε περίπτωση, αν βιώνετε πόνο, πρήξιμο και άλλα συμπτώματα σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματός σας μετά από τραυματισμό, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας για συμβουλές, προς αποφυγή επιδείνωσης της κατάστασής σας.