Απονεύρωση δοντιού
Απονεύρωση του δοντιού ή αλλιώς ενδοδοντική θεραπεία, ονομάζεται η θεραπευτική διαδικασία που πραγματοποιείται για τον καθαρισμό του εσωτερικού τμήματος του δοντιού, κατά τη διάρκεια της οποίας αφαιρούνται τα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία και τα μικρόβια που υπάρχουν μέσα στο δόντι.
Στόχος της απονεύρωσης είναι η διάσωση του δοντιού, ο καθαρισμός του από τα μικρόβια και η αποστείρωσή του. Η απονεύρωση είναι μια διαδικασία που επιλέγεται και πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο όταν υπάρχει μόλυνση στο δόντι και όταν ο πόνος είναι συνεχής και έντονος ακόμη και μετά τη χρήση παυσίπονων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ένα χαλασμένο δόντι που δεν πονάει, δεν χρειάζεται απονεύρωση. Κάθε δόντι, εντός του οποίου έχουν καταφέρει να εισχωρήσουν βακτήρια και μικρόβια και έχει μολυνθεί, ακόμη και αν δεν προκαλεί πόνο, μπορεί να χρειαστεί απονεύρωση.
Τι είναι η απονεύρωση δοντιού;
Η απονεύρωση του δοντιού είναι μια θεραπευτική διαδικασία που ακολουθεί ο οδοντίατρος με στόχο να σώσει ένα κατεστραμμένο ή μολυσμένο δόντι. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο οδοντίατρος καθαρίζει σχολαστικά το εσωτερικό του δοντιού, αφαιρώντας τα νεύρα από τους ριζικούς σωλήνες και τα μικρόβια, για να μειώσει τον κίνδυνο φλεγμονής και μελλοντικής μόλυνσης.
Συγκεκριμένα, ο οδοντίατρος καθαρίζει και απολυμαίνει τον πολφικό θάλαμο και τους ριζικούς σωλήνες και ακολούθως, αφού το δόντι είναι πλήρως αποστειρωμένο, το σφραγίζει με ένα ειδικό ελαστικό υλικό, για να αποτρέψει την είσοδο μικροβίων και βακτηρίων, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν εκ νέου σε μόλυνση.
Πότε χρειάζεται να γίνει απονεύρωση δοντιού;
Ο οδοντίατρος, για να στραφεί στη διαδικασία της απονεύρωσης ενός δοντιού, πρέπει να υπάρχει μόλυνση ή νέκρωση του πολφού του δοντιού (νέκρωση του εσωτερικού του δοντιού). Όταν το εσωτερικό του δοντιού, που αποτελείται από νεύρα και αιμοφόρα αγγεία, εκτίθεται στα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας, προκαλείται φλεγμονή, οίδημα και πόνος, ως αποτέλεσμα μόλυνσης.
Οι βασικότεροι λόγοι που μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση του εσωτερικού του δοντιού και κατά συνέπεια να καταστήσουν αναγκαία την απονεύρωσή του είναι οι ακόλουθοι:
- Τερηδόνα: Όταν η τερηδόνα δεν αντιμετωπίζεται εγκαίρως, μπορεί να διεισδύσει στην οδοντίνη και τον πολφό του δοντιού, προκαλώντας φλεγμονή και μόλυνση
- Παλιά σφραγίσματα: Όταν τα σφραγίσματα είναι παλιά, υπάρχει ενδεχόμενο να μην καλύπτουν πλέον πλήρως το δόντι, αφήνοντας περιθώριο στα μικρόβια και τα βακτήρια να διεισδύσουν στο εσωτερικό του και να προκαλέσουν μόλυνση
- Σπασμένο δόντι: Όταν ένα δόντι σπάσει (λόγω ατυχήματος, παιχνιδιού ή πτώσης) το εσωτερικό του εκτίθεται στα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας, με αποτέλεσμα να προκαλείται φλεγμονή, πόνος και μόλυνση
- Νέκρωση πολφού: Νέκρωση του πολφού του δοντιού (που αποτελείται από αιμοφόρα αγγεία και νεύρα) μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό του δοντιού. Η νέκρωση αυτού του ιστού οδηγεί σε μόλυνση
- Περιοδοντίτιδα: Περιοδοντίτιδα ονομάζεται η ασθένεια των ούλων και των οστών που υπάρχουν γύρω από τα δόντια. Σε περίπτωση που δημιουργηθεί απόστημα κάτω από τη ρίζα του δοντιού, εισέρχονται μικρόβια στο εσωτερικό του και προκαλούν μόλυνση
Σημειώνεται ότι οι φρονιμίτες κατά κανόνα εξάγονται, αλλά μπορούν να απονευρωθούν βάση της κρίσης του οδοντίατρου.
Τα συμπτώματα που υποδηλώνουν ότι ένας ασθενής χρειάζεται απονεύρωση είναι τα ακόλουθα:
- Ευαισθησία σε ζεστά και κρύα ροφήματα ή φαγητά
- Έντονος και συνεχής πόνος
- Πρήξιμο στα ούλα, προς το τέλος της ρίζας του επηρεαζόμενου δοντιού. Αυτό το πρήξιμο πολλές φορές δεν συνοδεύεται από πόνο
- Ήπιος αλλά χρόνιος πόνος
- Πιο σκούρο δόντι (αποχρωματισμός δοντιού)
- Έντονος πόνος που συνοδεύεται από οίδημα στα ούλα (φουσκωμένα ούλα)
- Πόνος που τείνει να είναι πιο έντονος το βράδυ
Δεν μπορούν όλα τα δόντια να απονευρωθούν. Για ορισμένα που είναι πολύ κατεστραμμένα, η απονεύρωσή τους θεωρείται άσκοπη και προτιμάται η εξαγωγή τους. Επίσης, για τα δόντια που έχουν πολύ στραβές ρίζες ή οι ριζικοί τους σωλήνες είναι φραγμένοι, η απονεύρωση καθίσταται μη εφικτή.
Ποια είναι τα στάδια της απονεύρωσης;
Η διαδικασία της απονεύρωσης περιλαμβάνει πολλά και συγκεκριμένα βήματα, τα οποία για να ολοκληρωθούν χρειάζονται τρεις με τέσσερις επισκέψεις στον οδοντίατρο.
Τα στάδια που ακολουθούνται κατά τη διαδικασία της απονεύρωσης είναι τα ακόλουθα:
- Ακτινογραφία και τοπική αναισθησία
Σε πρώτη φάση ο οδοντίατρος πραγματοποιεί ακτινογραφία στη ρίζα του δοντιού που χρειάζεται θεραπεία, με βάση την οποία προσδιορίζει τη δομή του δοντιού, την έκταση της μόλυνσης και το πόσο επηρεασμένος είναι ο περιβάλλοντας ιστός. Μετά την ακτινογραφία, κάνει τοπική αναισθησία στον ασθενή για να μουδιάσει την περιοχή του στόματος και να ξεκινήσει τη διαδικασία της απονεύρωσης.
- Αφαίρεση νεύρων
Μετά την τοπική αναισθησία, ο ασθενής περιμένει για λίγα λεπτά μέχρι το στόμα του και μέρος της γλώσσας να μουδιάσει και να μην νιώθει καθόλου πόνο. Ο οδοντίατρος, στη συνέχεια, χρησιμοποιεί ένα ειδικό λαστιχένιο κάλυμμα με το οποίο απομονώνει το επηρεαζόμενο δόντι από το υπόλοιπο στόμα, μειώνοντας έτσι το ενδεχόμενο κατάποσης υγρών και άλλων υπολειμμάτων.
Ακολούθως, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό εργαλείο που μοιάζει με τρυπάνι, ο οδοντίατρος δημιουργεί μια τρύπα στο πάνω μέρος του δοντιού, αποκτώντας έτσι πρόσβαση στους ριζικούς σωλήνες και τον πολφικό θάλαμο. Να αναφερθεί ότι, ο πολφικός θάλαμος αποτελείται από νεύρα, αιμοφόρα αγγεία και λεμφικά αγγεία. Στη συνέχεια, χρησιμοποιεί ειδικά εργαλεία με τα οποία καθαρίζει και αφαιρεί τους νεκρούς νευρικούς ιστούς από το εσωτερικό της ρίζας του δοντιού. Αν υπάρχει απόστημα στην κάτω άκρη του δοντιού, ο οδοντίατρος το αποστραγγίζει. Ανάλογα με τις ρίζες του δοντιού, καθορίζεται και ο χρόνος που χρειάζεται για την αφαίρεση του νεκρού νευρικού ιστού.
- Καθαρισμός και απολύμανση των ριζικών σωλήνων
Το τρίτο βήμα μετά την αφαίρεση των νευρικών ιστών του δοντιού, είναι ο καλός καθαρισμός της ρίζας με νερό και αντιβακτηριακά διαλύματα. Με τη βοήθεια μιας σύριγγας, ο οδοντίατρος αποκτά πρόσβαση βαθιά στο εσωτερικό του δοντιού, όπου εγχέει τα αντιβακτηριακά διαλύματα και ακολούθως τα αναρροφά. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται αρκετές φορές, μέχρι να είναι βέβαιο ότι η ρίζα είναι καθαρή, χωρίς ίχνος μόλυνσης.
Επειδή η διαδικασία της απονεύρωσης δεν ολοκληρώνεται σε μια μόνο επίσκεψη, ο οδοντίατρος γεμίζει το δόντι με αντιβακτηριακό διάλυμα και ακολούθως το κλείνει με προσωρινό σφράγισμα, μέχρι την επόμενη επίσκεψη, όπου θα το ανοίξει και θα το καθαρίσει εκ νέου.
- Γέμισμα της ρίζας του δοντιού
Όταν ο οδοντίατρος κρίνει ότι η ρίζα του δοντιού είναι πλέον καθαρή, αρχίζει να τη γεμίζει χρησιμοποιώντας ένα θερμοπλαστικό υλικό, το οποίο μαλακώνει με τη θερμότητα, έτσι ώστε να ταιριάξει ακριβώς στο σχήμα των ριζικών σωλήνων. Μετά το γέμισμα της ρίζας, ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί κανονικό - μόνιμο σφράγισμα για να γεμίσει και το υπόλοιπο δόντι.
- Οδοντική στεφάνη
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας και νοουμένου ότι το δόντι είναι πλέον εύθραυστο, ο οδοντίατρος για να μειώσει τον κίνδυνο σπασίματος και εισχώρησης βακτηρίων στο εσωτερικό του, προτείνει την τοποθέτηση οδοντικής θήκης. Η τοποθέτηση οδοντικής θήκης, που είναι συνήθως πορσελάνινη, είναι προαιρετική.
Πόσα ραντεβού χρειάζονται για την απονεύρωση;
Για την ολοκλήρωση της απονεύρωσης ενός δοντιού, χρειάζονται περίπου τέσσερις επισκέψεις στον οδοντίατρο, κατά τη διάρκεια των οποίων ολοκληρώνεται η διαδικασία που περιγράψαμε πιο πάνω.
Η κάθε επίσκεψη διαρκεί από 45 λεπτά μέχρι και μια ώρα. Ο οδοντίατρος όμως, δεν είναι εξαρχής σε θέση να καθορίσει με ακρίβεια την ώρα που θα χρειαστεί για κάθε ραντεβού, νοουμένου ότι η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Ο χρόνος που θα χρειαστεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο αριθμός των ριζικών σωλήνων που χρειάζονται καθάρισμα, από τη θέση του δοντιού, που κάνει ευκολότερη ή δυσκολότερη την πρόσβαση του οδοντιάτρου και από τις ιδιαιτερότητες στη μορφολογία και την ανατομία του δοντιού.
Πόσο κοστίζει η απονεύρωση;
Το πόσο θα κοστίσει η απονεύρωση εξαρτάται και πάλι από διάφορους παράγοντες και κυρίως από τον αριθμό των ριζών του δοντιού. Ορισμένα δόντια έχουν μια ρίζα, άλλα δύο και άλλα τρεις. Οπότε, ανάλογα με τις ρίζες που καλείται ο οδοντίατρος να καθαρίσει, θα καθορίσει και το κόστος της διαδικασίας, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων, τα υλικά που χρησιμοποίησε, την κατάσταση του δοντιού, τη δυσκολία της αποκατάστασής του και τον χρόνο που αφιέρωσε στη διαδικασία.
Γιατί μπορεί να αποτύχει μία απονεύρωση;
Τα ποσοστά επιτυχίας της απονεύρωσης είναι υψηλά και συγκεκριμένα κυμαίνονται από 90% - 95%. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις, εμφανίζονται επιπλοκές που οδηγούν σε αποτυχία της απονεύρωσης, καθιστώντας την αφαίρεση του δοντιού την αμέσως επόμενη λύση.
Βασικότερο κριτήριο για την επιτυχία της απονεύρωσης είναι ο πλήρης καθαρισμός της μόλυνσης και των βακτηρίων από το εσωτερικό του δοντιού. Σε περίπτωση που το εσωτερικό μέρος του δοντιού παραμείνει μολυσμένο και σφραγιστεί, τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται, η μόλυνση επιδεινώνεται και η απονεύρωση αποτυγχάνει. Σε μικρό χρονικό διάστημα εμφανίζονται συμπτώματα όπως πρήξιμο των ούλων, έντονος πόνος και πόνος κατά τη μάσηση, τα οποία υποδηλώνουν την αποτυχία της απονεύρωσης.
Όταν η απονεύρωση είναι αποτυχημένη, το δόντι συνήθως αφαιρείται ή πραγματοποιείται εκ νέου καθαρισμός. Για να διαπιστωθεί αν η απονεύρωση είναι ή όχι επιτυχημένη, συνιστάται η λήψη ακτινογραφίας εντός λίγων ημερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Ποια είναι η διαδικασία αποθεραπείας;
Η διαδικασία της απονεύρωσης είναι εξαιρετικά επώδυνη και επεμβατική και ως εκ τούτου, πριν την έναρξή της, ο οδοντίατρος εφαρμόζει τοπική αναισθησία στο ούλο κάτω από το δόντι. Κατά τη διάρκεια του καθαρισμού του δοντιού και της αφαίρεσης των νεύρων, ο ασθενής νιώθει κάποια πίεση, αλλά όχι πόνο.
Ακριβώς επειδή η διαδικασία προϋποθέτει τον βαθύ καθαρισμό του εσωτερικού του δοντιού, γεγονός που ερεθίζει και τους γύρω ιστούς, ο πόνος μετά την ολοκλήρωσή της είναι φυσιολογικός. Τις πρώτες επτά με δέκα μέρες ο ασθενής νιώθει πόνο που αντιμετωπίζεται με μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα. Τη δεύτερη εβδομάδα ο πόνος ελαχιστοποιείται και την τρίτη εβδομάδα ο ασθενής συνήθως αναρρώνει πλήρως. Αν ο πόνος επιμένει πέραν από τις τρεις εβδομάδες, επικοινωνήστε με τον οδοντίατρό σας.
Συνοπτικά, η απονεύρωση των δοντιών είναι μια θεραπευτική διαδικασία που πραγματοποιείται για τη διάσωση ενός μολυσμένου ή κατεστραμμένου δοντιού. Το ποσοστό επιτυχίας της ανέρχεται στο 95%. Σε περίπτωση που αποτύχει, η διαδικασία επαναλαμβάνεται ή γίνεται εξαγωγή του δοντιού. Για να αποφευχθεί η ανάγκη απονεύρωσης, ο ασθενής καλείται να επισκέπτεται τακτικά τον οδοντίατρό του για αποκατάσταση τυχόν οδοντικών φθορών, παλιών σφραγισμάτων, τερηδόνας, σπασιμάτων και άλλων οδοντικών προβλημάτων που μπορούν να οδηγήσουν σε μόλυνση.