Αυχενικό Σύνδρομο: Δείτε πώς να ανακουφίσετε τον πόνο
Αυχενικό σύνδρομο ονομάζεται η φθορά της αυχενικής μοίρας, η φθορά δηλαδή που παρατηρείται στους δίσκους που είναι τοποθετημένοι ανάμεσα στα οστά (σπόνδυλοι) που δομούν τον λαιμό. Πρόκειται για μια πολύ συχνή κατάσταση υγείας, που αναπτύσσεται και επιδεινώνεται με την ηλικία, επηρεάζοντας περίπου το 85% των ατόμων άνω των 60 ετών. Στα αρχικά του στάδια, το αυχενικό σύνδρομο δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά στην πορεία προκαλείται πόνος και δυσκαμψία στον αυχένα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετές μη επεμβατικές θεραπείες που βοηθούν στη διαχείριση αυτών των συμπτωμάτων και διευκολύνουν την καθημερινότητα του ασθενή.
Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο;
Το αυχενικό σύνδρομο ή αλλιώς αυχενική σπονδύλωση ή αρθρίτιδα του αυχένα, είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη φθορά των δίσκων και των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή του αυχένα (την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης - λαιμός), που προκαλείται με την ηλικία. Πρόκειται για μια εκφυλιστική νόσο, κατά την οποία οι δίσκοι της σπονδυλικής στήλης αφυδατώνονται και συρρικνώνονται, οδηγώντας στην ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας.
Το αυχενικό σύνδρομο δεν προκαλεί συμπτώματα σε πολλούς ασθενείς, όμως σε άλλους προκαλεί πόνο και δυσκαμψία στον αυχένα. Ωστόσο, οι περισσότεροι είναι σε θέση να διεξάγουν κανονικά τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Τι προκαλεί το αυχενικό σύνδρομο;
Η πιο κοινή αιτία του αυχενικού συνδρόμου είναι η γήρανση, κατά την οποία συμβαίνουν σωματικές αλλαγές που ευνοούν την ανάπτυξη αυχενικού συνδρόμου, όπως:
- Οστεοαρθρίτιδα
- Εκφυλιστική νόσος του δίσκου
- Οστεόφυτα
- Σπονδυλική στένωση
- Κήλη δίσκου
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει αυχενικό σύνδρομο είναι οι ακόλουθοι:
- Ηλικία, άτομα άνω των 60 ετών
- Κάπνισμα
- Τέντωμα λαιμού για ανασήκωση βαρέων αντικειμένων
- Ιστορικό τραυματισμού στον αυχένα
- Επαγγέλματα που απαιτούν παρατεταμένη κάμψη ή έκταση του αυχένα
- Οικογενειακό ιστορικό αυχενικού συνδρόμου
Ποια τα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου;
Τα περισσότερα άτομα με αυχενικό σύνδρομο δεν εμφανίζουν συμπτώματα, αλλά όταν αυτά κάνουν την εμφάνισή τους κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και αναπτύσσονται σταδιακά ή ξαφνικά. Το πιο κοινό σύμπτωμα του αυχενικού συνδρόμου είναι ο πόνος στο λαιμό και γύρω από την ωμοπλάτη. Ο πόνος αυτός τείνει να επιδεινώνεται με την ορθοστασία, την αδράνεια, το φτέρνισμα, τον βήχα και το σκύψιμο του λαιμού.
Ένα άλλο κοινό σύμπτωμα του αυχενικού συνδρόμου είναι η μυϊκή αδυναμία, η οποία καθιστά δύσκολο το σήκωμα του χεριού και το σταθερό κράτημα των αντικειμένων.
Άλλα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου είναι τα ακόλουθα:
- Ακαμψία του λαιμού, που τείνει να χειροτερεύει
- Πονοκέφαλος, κυρίως στο πίσω μέρος του κεφαλιού
- Μυρμήγκιασμα και μούδιασμα στους ώμους και τα χέρια
- Μυϊκοί σπασμοί
- Κόμπος στο λαιμό
- Χαρακτηριστικός ήχος "σπασίματος" κατά τη μετακίνηση του λαιμού (κρακ)
- Ζάλη
Λιγότερο κοινά συμπτώματα είναι η απώλεια της ισορροπίας και η απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης και του εντέρου.
Πώς γίνεται η διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου;
Ο γιατρός για να κάνει διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου, αφού εξετάσει τα συμπτώματα του ασθενή, προχωρά σε φυσική εξέταση κατά την οποία αναζητά σωματικά σημάδια που δείχνουν αυχενικό σύνδρομο. Συγκεκριμένα, ο γιατρός θα εξετάσει την ευελιξία του λαιμού, τη μυϊκή του δύναμη, τα αντανακλαστικά των χεριών και των ποδιών και τον τρόπο βάδισης του ασθενή για να δει αν η συμπίεση της σπονδυλικής στήλης επηρεάζει το βάδισμά του.
Ακολούθως, θα προχωρήσει σε μια σειρά από διαγνωστικές εξετάσεις, για να επιβεβαιώσει αν ο ασθενής έχει ή όχι αυχενικό σύνδρομο, όπως:
- Ακτινογραφία του αυχένα
Η ακτινογραφία του αυχένα μπορεί να δείξει αν υπάρχουν αλλαγές στη σπονδυλική στήλη που υποδηλώνουν αυχενικό σύνδρομο
- Αξονική τομογραφία
Με τη βοήθεια μιας χρωστικής ουσίας που εγχέεται στον σπονδυλικό σωλήνα, παράγονται λεπτομερείς εικόνες του νωτιαίου σωλήνα, των νευρικών ριζών και του νωτιαίου μυελού
- Ηλεκτρομυογράφημα
Πρόκειται για ένα test που μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα των νεύρων, καθώς αυτά μεταδίδουν μηνύματα στους μυς όταν συστέλλονται ή βρίσκονται σε φάση ηρεμίας
- Εξέταση μαγνητικού συντονισμού (Μαγνητική τομογραφία)
Η μαγνητική τομογραφία, με τη βοήθεια ραδιοκυμάτων, παράγει λεπτομερείς εικόνες των περιοχών που επηρεάζονται από τσιμπημένα νεύρα, αποκαλύπτοντας πιθανές βλάβες ή συμπιέσεις κοντά στη σπονδυλική στήλη
- Μελέτη αγωγιμότητας νεύρων
Κατά τη διάρκεια της μελέτης αγωγιμότητας των νεύρων, συνδέονται ηλεκτρόδια στο δέρμα του ασθενή πάνω από το νεύρο που ο γιατρός θέλει να εξετάσει. Ακολούθως, ένα μικρό ηλεκτρικό σοκ διαπερνά το προς μελέτη νεύρο, με στόχο τη μέτρηση της δύναμης και της ταχύτητας των νευρικών σημάτων
Ποια η αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου;
Η θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου εξαρτάται από τη σοβαρότητά του. Στόχος της είναι η ανακούφιση του πόνου και η αποτροπή του μόνιμου τραυματισμού του νωτιαίου μυελού και των νεύρων.
Φάρμακα
Για την ανακούφιση του πόνου χρησιμοποιούνται αναλγητικά φάρμακα, τα οποία ωστόσο, αν δεν είναι αποτελεσματικά, ο γιατρός στρέφεται στα ακόλουθα:
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη και η νατριούχος ναπροξένη χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής στην αυχενική μοίρα
- Αντισπασμωδικά φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα για την επιληψία, τα οποία είναι αντισπασμωδικά, μειώνουν τον πόνο των κατεστραμμένων νεύρων
- Κορτικοστεροειδή: Τα χάπια πρεδνιζόνης ανακουφίζουν τον πόνο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται και ενέσεις στεροειδών
- Μυοχαλαρωτικά: Τα μυοχαλαρωτικά φάρμακα, όπως η κυκλοβενζαπρίνη, ανακουφίζουν τους μυϊκούς σπασμούς του αυχένα
- Αντικαταθλιπτικά: Ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα ανακουφίζουν τον πόνο στον αυχένα
Φυσιοθεραπεία
Για την ενίσχυση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, τη μείωση του πόνου στον αυχένα και την ωμοπλάτη και της δυσκαμψίας υπάρχουν αρκετές ασκήσεις.
Ο φυσικοθεραπευτής διδάσκει στον ασθενή ασκήσεις αντίστασης και διατάσεων του λαιμού, κατάλληλες για χαλάρωση των μυών της περιοχής.
Μπορεί επίσης, να βοηθήσει στη μείωση του πόνου και στη βελτίωση της λειτουργίας του αυχένα χωρίς την ανάγκη επεμβατικών θεραπειών όπως η χειρουργική επέμβαση. Η τοποθέτηση ζεστών επιθεμάτων, η άσκηση πίεσης σε συγκεκριμένα νεύρα και μυς, οι μαλάξεις και η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων/μέσων φυσικοθεραπείας, όπως υπερήχων, ραδιοσυχνότητες (tecar) ή ηλεκτροθεραπείας (ΤΕΝS) συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του αυχενικού συνδρόμου.
Επιπλέον, η φυσικοθεραπεία προλαμβάνει τον περαιτέρω εκφυλισμό του αυχένα βελτιώνοντας τη στάση του σώματος και μειώνοντας την καταπόνησή του. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να αναπτύξει ένα προσαρμοσμένο σχέδιο θεραπείας που ανταποκρίνεται στις ατομικές ανάγκες και στόχους του ασθενούς, ώστε να αποκτήσει μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Χειρουργική επέμβαση
Σε περιπτώσεις όπου οι συντηρητικές θεραπείες αποτυγχάνουν να ανακουφίσουν αποτελεσματικά τον πόνο και τη δυσκαμψία και όταν υπάρχουν έντονα νευρολογικά συμπτώματα, όπως η αδυναμία στα χέρια και τα πόδια, ο γιατρός προτείνει τη χειρουργική επέμβαση, που στόχο έχει τη μείωση της πίεσης (αποσυμπίεση) που ασκείται στο νωτιαίο μυελό και τις νευρικές ρίζες. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προϋποθέτει αφαίρεση κήλης δίσκου, οστικών σπιρουνιών ή τμήματος του σπονδύλου.
Σπιτικές θεραπείες και αυτοφροντίδα
- Τακτική σωματική άσκηση
Η σωματική άσκηση επιταχύνει την ανάρρωση από το αυχενικό σύνδρομο. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που περπατούν καθημερινά ή κολυμπούν συχνά είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν πόνο στον αυχένα και τη μέση. Αντιθέτως, τα έντονα αθλήματα κραδασμούς όπως η πυγμαχία ή η ιππασία αποφεύγονται
- Ζεστές και κρύες κομπρέσες
Η εφαρμογή κρύας ή ζεστής κομπρέσας στο λαιμό ανακουφίζει τους μυϊκούς πόνους
- Μαλακός νάρθηκας (κολάρο) λαιμού
Ο νάρθηκας επιτρέπει στους μυς του λαιμού να ξεκουραστούν. Ωστόσο, θα πρέπει να χρησιμοποιείται για μικρές χρονικές περιόδους, προς αποφυγή της αποδυνάμωσης των μυών του λαιμού και της επακόλουθης δυσκαμψίας του αυχένα
Εναλλακτικές θεραπείες
- Χειροπρακτική: Βοηθά στην ανακούφιση του πόνου και της δυσκαμψίας του αυχένα συμβάλλοντας στην αύξηση του εύρους κίνησης
- Μασάζ: Βοηθά στη μείωση της ακαμψίας του αυχένα και ανακουφίζει τον πόνο και συνδυάζεται με κινησιοθεραπεία
- Βελονισμός: Αντιμετωπίζει τον πόνο στον αυχένα, μειώνοντας τις κεφαλαλγίες-ημικρανίες και την αίσθηση τους μουδιάσματος στα άκρα
Πρόληψη του αυχενικού συνδρόμου
Για να μειώσετε τον κίνδυνο αυχενικού συνδρόμου, ακολουθήστε τα πιο κάτω βήματα:
- Φροντίστε να είστε σωματικά δραστήριοι
- Όταν κάθεστε ή στέκεστε φροντίστε να διατηρείτε το σώμα σας σε σωστή στάση
- Μειώστε τον κίνδυνο τραυματισμού του αυχένα χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της άσκησης
Συνοπτικά, καθώς το σώμα γερνά, υφίσταται αλλαγές που συμβάλλουν, όπως είδαμε πιο πάνω, στο αυχενικό σύνδρομο. Ο αυχένας αρχίζει να πονάει και να γίνεται δύσκαμπτος, με όλους τους ανθρώπους να είναι δυνητικά ευάλωτοι σε αυτή την κατάσταση, ειδικά αυτοί που η δουλειά τους ή άλλες καθημερινές τους δραστηριότητες απαιτούν παρατεταμένο κοίταγμα προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Για την αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου υπάρχουν πολλές θεραπείες που μειώνουν τον πόνο και την ακαμψία. Αν βιώνετε πόνο στον αυχένα, ενημερώστε τον γιατρό σας για τα συμπτώματά σας, για να λάβετε τη θεραπεία που χρειάζεστε.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-spondylosis/symptoms-causes/syc-20370787
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17685-cervical-spondylosis
