Η δύναμη της φυσικοθεραπείας
Η φυσικοθεραπεία, γνωστή και ως φυσιοθεραπεία, είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μερική ή συνολική (όπου είναι εφικτό) αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς, μέσω της βελτίωσης της κινητικότητας, της δύναμης, της αντοχής και της ποιότητας των ιστών του, όπως οστά, μυς και τένοντες που έχουν τραυματιστεί, της αποκατάστασης του νευρό-κινητικού ελέγχου σε νευρολογικές παθήσεις, καθώς και της αναπνευστικής ή καρδιακής λειτουργίας σε σχετικά προβλήματα ή παθήσεις.
Οι φυσιοθεραπευτές είναι καταρτισμένοι επαγγελματίες με καθήκοντα όπως:
- Να αναλάβουν μια ολοκληρωμένη εξέταση/αξιολόγηση του ασθενούς ή των αναγκών μιας ομάδας ασθενών
- Να αξιολογoύν τα ευρήματα από την εξέταση/αξιολόγηση για να κάνουν κλινικές κρίσεις σχετικά με ασθενείς
- Να διαμορφώνουν μια διάγνωση, πρόγνωση και σχέδιο θεραπείας και το εξηγούν στον ασθενή για καλύτερη συνεργασία
- Να παρέχουν συμβουλές στο πλαίσιο της τεχνογνωσίας τους και να καθορίζουν πότε οι ασθενείς πρέπει να παραπεμφθούν σε άλλον επαγγελματία υγείας
- Να εφαρμόζουν πρόγραμμα φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης/θεραπείας
- Να καθορίζουν τα αποτελέσματα τυχόν παρεμβάσεων/θεραπειών. Κάνουν συστάσεις για αυτοδιαχείριση και ασκήσεις στο σπίτι
Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει σωματικές ασκήσεις, τεχνικές μάλαξης, καθώς και άλλες θεραπείες, όπως τεχνικές κινητοποίησης αρθρώσεων, θερμοθεραπεία, κρυοθεραπεία, καθώς και η χρήση ρευμάτων, υπερήχων ή laser, διαθερμιών που έχουν στόχο την ανακούφιση του πόνου, τη βελτίωση της κίνησης και την ενδυνάμωση των αδύναμων μυών του σώματος. Οι φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι επιλέγονται και χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση οξέων καταστάσεων και χρόνιων προβλημάτων, για την αποκατάσταση μετά από χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμό και για τη διαχείριση ορισμένων ιατρικών παθήσεων. Η επιλογή του είδους της φυσιοθεραπείας που χρειάζεται ο κάθε ασθενής, εξαρτάται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει, το ιστορικό του αλλά και της αξιολόγησης που του έχει γίνει. Επομένως, η αξιολόγηση και η εξέταση του ασθενούς αποτελούν πρωταρχικό ρόλο στη φυσικοθεραπεία.
Τι είναι η φυσικοθεραπεία;
Φυσιοθεραπεία ονομάζεται η επιστήμη που στοχεύει στη διαχείριση του πόνου, στη βελτίωση της κίνησης και στην αποκατάσταση λειτουργιών που προκύπτουν ως αποτέλεσμα κάποιας ιατρικής πάθησης ή τραυματισμού, όπως οι αρθρίτιδες, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι νευρολογικές παθήσεις, οι μετεγχειρητικές καταστάσεις, οι πονοκέφαλοι, η ακράτεια κλπ. Για την επίτευξη αυτού του αποτελέσματος, ο φυσιοθεραπευτής στρέφεται στην πραγματοποίηση συγκεκριμένων ασκήσεων και σε άλλες θεραπείες, όπως τεχνικές χειροθεραπείας - manual therapy, τεχνικές μάλαξης, χρήση υπερήχων και χρήση ρευμάτων, καθώς και χρήση εξειδικευμένου προγράμματος άσκησης - αποκατάστασης ανάλογα με τον ασθενή.
Πότε χρειάζεται η φυσικοθεραπεία;
Η φυσικοθεραπεία, όπως είπαμε πιο πάνω, επιλέγεται ως μέσο διαχείρισης και θεραπείας πολλών καταστάσεων υγείας, για τη διαχείριση του πόνου και για την αποκατάσταση των κινητικών λειτουργιών. Ένας γιατρός λοιπόν, μπορεί να προτείνει τη φυσιοθεραπεία για καταστάσεις όπως:
- Μυοσκελετική δυσλειτουργία, όπως ο πόνος στη μέση, αυχένα ή πλάτη, γόνατα, ισχία, προβλήματα στον ώμο και οι διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης
- Προβλήματα στους μυς, τις αρθρώσεις ή στους τένοντες, ως αποτέλεσμα φυσικής φθοράς ή τραυματισμού
- Προβλήματα του πυελικού εδάφους, όπως η ακράτεια
- Χρόνιες παθήσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα ή ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ινομυαλγία, σύνδρομα χρόνιου πόνου κλπ
- Νευρολογικές ασθένειες, όπως η νόσος του Parkinson, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η σκλήρυνση κατά πλάκας, οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού, η αιθουσαία δυσλειτουργία και οι τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες
- Αναπνευστικά προβλήματα, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η κυστική ίνωση
- Καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Αναπτυξιακά προβλήματα στα παιδιά, που επηρεάζουν τους μυς και τα οστά τους
- Μετά από μακροχρόνια νοσηλεία, για σκοπούς ενδυνάμωσης των μυών και επαναφορά λειτουργικότητας
- Δερματικές παθήσεις ή τραυματισμοί, όπως τα εγκαύματα και τα διαβητικά έλκη
Πώς μπορεί να βοηθήσει η φυσικοθεραπεία;
Ο φυσιοθεραπευτής, ανάλογα με το πρόβλημα του ασθενή και τους στόχους που θέλει να επιτύχει, θα προσαρμόσει και τη θεραπεία του, αναπτύσσοντας ένα σχέδιο θεραπείας για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων και συμπτωμάτων. Το σχέδιο θεραπείας μπορεί να αποσκοπεί:
- Στη διαχείριση του πόνου και στη μειωμένη ανάγκη για χρήση αναλγητικών
- Στην αποφυγή της χειρουργικής επέμβασης (όπου είναι εφικτό με βάση την περίπτωση και τα επιστημονικά δεδομένα)
- Στην αποκατάσταση ενός τραυματισμού (διαστρέμματα, θλάσεις κλπ)
- Στην πρόληψη των πτώσεων (κυρίως για ηλικιωμένους)
- Στην αποκατάσταση της κινητικότητας
- Στην ανάρρωση μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή παράλυση μέρους του σώματος
- Στη διαχείριση ιατρικών προβλημάτων που σχετίζονται με την ηλικία
- Στην πρόληψη τραυματισμών και μεγιστοποίηση της απόδοσης των αθλητών, εμέσω αποκατάστασης πιθανών μυϊκών δυσλειτουργιών και ενισχύοντας συγκεκριμένα μέρη του σώματος (σε συνεργασία με γυμναστή - προπονητή)
- Στην πρόληψη χρόνιων προβλημάτων υγείας
Ποια τα είδη φυσικοθεραπείας;
Υπάρχουν πολλά είδη φυσιοθεραπείας, τα οποία επιλέγονται ανάλογα με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο ασθενής.
Τα είδη της φυσιοθεραπείας είναι τα ακόλουθα:
- Ορθοπαιδική φυσικοθεραπεία
Αντιμετωπίζει μυοσκελετικούς τραυματισμούς, που σχετίζονται με τα οστά, τους συνδέσμους, τους τένοντες και τους μυς. Η ορθοπαιδική φυσιοθεραπεία χρησιμοποιείται για προβλήματα όπως τα κατάγματα, τα διαστρέμματα, η τενοντίτιδα και για σκοπούς αποκατάστασης μετά από χειρουργική επέμβαση. Αυτό το είδος φυσιοθεραπείας περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, ασκήσεις ενδυνάμωσης και κινητικότητας
- Νευρολογική φυσιοθεραπεία
Βοηθά τα άτομα με νευρολογικές παθήσεις, όπως η νόσος του Alzheimer, ο εγκεφαλικός τραυματισμός, η νόσος του Parkinson, η εγκεφαλική παράλυση, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η σκλήρυνση κατά πλάκας και ο τραυματισμός του νωτιαίου μυελού. Αυτό το είδος φυσιοθεραπείας προσπαθεί να ενεργοποιήσει την πλαστικότητα του εγκεφάλου ώστε να βελτιώσει την κίνηση, τον έλεγχο και τον συντονισμό, τη δύναμη και την ισορροπία
- Γηριατρική φυσικοθεραπεία
Βοηθά τους ηλικιωμένους με προβλήματα που επηρεάζουν την κίνηση, όπως η αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση και η ισορροπία. Αυτό το είδος φυσιοθεραπείας στοχεύει στην αποκατάσταση της κίνησης, στη μείωση του πόνου και στην ενίσχυση της φυσικής δύναμης
- Αποκατάσταση πυελικού εδάφους
Βοηθά στη θεραπεία καταστάσεων που επηρεάζουν το πυελικό έδαφος, όπως η ακράτεια των ούρων ή των κοπράνων και ο πυελικός πόνος που έρχεται ως αποτέλεσμα κάποιας πάθησης
- Λεμφική παροχέτευση - Αποσυμφορητική φυσιοθεραπεία
Βοηθά στην αποστράγγιση συσσωρευμένου υγρού στους ιστούς σε ασθενείς με λεμφοίδημα ή άλλες καταστάσεις υγείας που χαρακτηρίζονται από συσσώρευση λεμφικού υγρού
- Θεραπεία φροντίδας τραύματος
Διασφαλίζει ότι μια πληγή εξασφαλίζει αρκετό οξυγόνο και αίμα και επουλώνεται σωστά. Αυτό το είδος φυσιοθεραπείας περιλαμβάνει χειρωνακτικές θεραπείες, θεραπείες συμπίεσης (μασάζ) και φροντίδα τραυμάτων
- Καρδιαγγειακή και πνευμονική φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση
Βοηθά άτομα με καρδιοπνευμονικές παθήσεις ή άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Αυτό το είδος θεραπείας αυξάνει τη μυϊκή και καρδιαγγειακή αντοχή
- Αιθουσαία φυσιοθεραπεία
Βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων ισορροπίας που έρχονται ως αποτέλεσμα παθήσεων που επηρεάζουν το εσωτερικό αυτί. Αυτό το είδος φυσικοθεραπείας περιλαμβάνει ασκήσεις που βελτιώνουν την ισορροπία και τον συντονισμό των κινήσεων
Τι περιλαμβάνει η φυσικοθεραπεία;
Η φυσιοθεραπεία περιλαμβάνει ασκήσεις που βελτιώνουν την κινητικότητα, τον συντονισμό και τη μυϊκή δύναμη. Κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίας, ο φυσιοθεραπευτής αξιολογεί την κατάσταση, ζητά να μάθει για τα συμπτώματα του ασθενή και αξιολογεί τον πόνο του από το 0 μέχρι το 10, ενώ ταυτόχρονα κάνει και άλλες ερωτήσεις για να κατανοήσει καλύτερα την κατάσταση. Ακολούθως, προχωρά σε μια σειρά από εξετάσεις για να μετρήσει την έκταση του προβλήματος, όπως:
- Αξιολόγηση δύναμης
- Αξιολόγηση κινητικότητας
- Νευρολογικά test
- Αξιολόγηση ισορροπίας
- Μετρήσεις εύρους κίνησης
- Εξέταση μυών και αρθρώσεων
Μετά την ολοκλήρωση των πιο πάνω test, ο φυσιοθεραπευτής θα σχεδιάσει ένα θεραπευτικό πλάνο που θα ανταποκρίνεται στο πρόβλημα του ασθενή. Το πλάνο αυτό συνήθως περιλαμβάνει ενεργητικές ασκήσεις, που πραγματοποιούνται τόσο στο φυσιοθεραπευτήριο από τον φυσιοθεραπευτή, όσο και στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή, που εκπαιδεύεται σε αυτές και παθητικές ασκήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται σε ασθενείς που δεν μπορούν να κινήσουν μόνοι τους τα χέρια ή τα πόδια τους, ως μέσο προετοιμασίας του σώματος για τις ενεργητικές ασκήσεις. Και οι δύο τύποι ασκήσεων βελτιώνουν την κίνηση και τη δύναμη.
Πέραν από τις ασκήσεις (ενεργητικές ή παθητικές), η φυσιοθεραπεία περιλαμβάνει και άλλες μεθόδους θεραπείας όπως η μάλαξη, συγκεκριμένες κινήσεις που αποσκοπούν στη χαλάρωση των μυών και του συνδετικού ιστού και άλλες θεραπείες που σχετίζονται με σωματικά ερεθίσματα, όπως:
- Λεμφική παροχέτευση μέσω των χεριών: Μασάζ για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του λεμφικού υγρού στους ιστούς
- Ηλεκτροθεραπεία: Θεραπεία κατά την οποία χορηγείται στο σώμα του ασθενή χαμηλής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα
- Θερμοθεραπεία: Κατά τη διάρκεια της θερμοθεραπείας χρησιμοποιούνται ζεστά επιθέματα, λαμπτήρες θερμότητας, tecar και υπέρηχοι
- Ψυχοθεραπεία: Κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας χρησιμοποιούνται κρύες κομπρέσες και συσκευές που εκπέμπουν κρύο αέρα
- Θεραπευτικές Τεχνικές δια των χειρών - Manual therapy κινήσεις των αρθρώσεων ή των οστών, σπονδύλων ή και μαλακών ιστών με στόχο την αξιολόγηση αλλά και τη θεραπεία
Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω θεραπείες, πραγματοποιούνται είτε σε συνδυασμό, είτε μεμονωμένα.
Πόσο διαρκεί η φυσικοθεραπεία;
Σε γενικές γραμμές, ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται τον φυσιοθεραπευτή του μέχρι να ολοκληρώσει το πρόγραμμα που έχει δημιουργηθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματός του και μέχρι να διαπιστωθεί ότι οι στόχοι που τέθηκαν στην αρχή έχουν επιτευχθεί. Ένα τυπικό χρονοδιάγραμμα φυσιοθεραπείας περιλαμβάνει 6 - 10 συνεδρίες.
Πόσο κοστίζει η φυσικοθεραπεία;
Το κόστος της φυσιοθεραπείας εξαρτάται από τον αριθμό των συνεδριών που καλείται ο ασθενής να πραγματοποιήσει, από τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιήσει και από την κάλυψη που παρέχει η ασφάλεια υγείας.
Συνοπτικά, η φυσιοθεραπεία αποτελεί θεμελιώδες μέρος της σύγχρονης υγειονομικής περίθαλψης, διότι βοηθά τους ασθενείς να μειώσουν τον σωματικό πόνο, να βελτιώσουν την ποιότητα της κίνησης, της αναπνευστικής λειτουργίας και να διαχειριστούν ορισμένες καταστάσεις υγείας. Η φυσιοθεραπεία θεωρείται απαραίτητη σε βραχυπρόθεσμη βάση για την ανάρρωση από κάποιον τραυματισμό και σε μακροπρόθεσμη βάση για την αντιμετώπιση καταστάσεων που επηρεάζουν την κινητικότητα, τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής σας.
- https://www.webmd.com/pain-management/what-is-physical-therapy
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK561514/
