Κρυολόγημα: Αίτια, συμπτώματα και πρόληψη
Το κοινό κρυολόγημα, είναι η πιο συχνή οξεία νόσος στην Ευρώπη και σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες. Είναι μια ήπια αυτοπεριοριζόμενη ασθένεια του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, που προκαλείται από ιούς, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι 7 - 10 ημέρες, ωστόσο μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο στα άτομα που καπνίζουν. Για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος δε χρειάζεται ιατρική παρέμβαση, παρά μόνο σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι πολύ σοβαρά και δεν υποχωρούν μετά τις 10 ημέρες.
Τι είναι το κρυολόγημα;
Το κρυολόγημα είναι μια μεταδοτική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, η οποία προκαλείται από περισσότερους από 200 διαφορετικούς ιούς, με συχνότερους τους ρινοϊούς. Πρόκειται για μια πολύ κοινή ασθένεια, η οποία επηρεάζει τον μέσο ενήλικα 2 - 3 φορές τον χρόνο, κυρίως τον χειμώνα και την άνοιξη, αλλά δυνητικά μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.
Ποια τα αίτια του κρυολογήματος;
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, υπάρχουν πολλοί ιοί που μπορούν να προκαλέσουν κρυολόγημα, με πιο κοινούς τους ρινοϊούς. Οι ιοί αυτοί εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω του στόματος, των ματιών και της μύτης και μπορούν να εξαπλωθούν από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω:
- Των αναπνευστικών σταγονιδίων που αιωρούνται στον αέρα όταν ένας ασθενής βήξει, φτερνιστεί ή μιλήσει
- Της άμεσης στενής επαφής με μολυσμένο άτομο
- Της έμμεσης επαφής με μολυσμένη επιφάνεια περιβάλλοντος και κοινής χρήσης αντικειμένων
Σημειώνεται ότι δεν είναι ο κρύος καιρός που προκαλεί το κρυολόγημα, οι περισσότερες όμως περιπτώσεις συμβαίνουν τον χειμώνα για λόγους που διευκολύνουν τη μετάδοση και τη δράση των ιών όπως:
- Ο συνωστισμός ανθρώπων σε εσωτερικούς χώρους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Μειωμένη υγρασία στην ατμόσφαιρα, η οποία ξηραίνει τις ρινικές οδούς, κάνοντάς τες πιο ευαίσθητες στους ιούς που προκαλούν κρυολόγημα
Ποια τα συμπτώματα του κρυολογήματος;
Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το κοινό κρυολόγημα είναι τα ακόλουθα:
- Καταρροή
- Φτέρνισμα
- Χαμηλός πυρετός
- Διάχυτες μυαλγίες- αρθραλγίες
- Πονόλαιμος
- Πονοκέφαλος
- Βήχας
- Ήπια κόπωση
Τα συμπτώματα του κρυολογήματος ξεκινούν 2 - 3 μέρες μετά την είσοδο του ιού στο σώμα και διαρκούν περίπου για 10 ημέρες. Μάλιστα, είναι τα ίδια και για τα παιδιά και για τους ενήλικες.
Πρόληψη του κρυολογήματος
Για την πρόληψη του κοινού κρυολογήματος δεν υπάρχει εμβόλιο. Ωστόσο, τα ακόλουθα μέτρα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μόλυνσης και εξάπλωσης του ιού:
- Καλό πλύσιμο χεριών: Φροντίστε να πλένετε τακτικά τα χέρια σας με νερό και σαπούνι. Αν δεν έχετε πρόσβαση σε νερό και σαπούνι, χρησιμοποιείστε απολυμαντικό χεριών με τουλάχιστον 70% αλκοόλ. Μην αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας με λερωμένα χέρια
- Σωστή κάλυψη στόματος κατά το βήξιμο και το φτέρνισμα: Όταν βήχετε ή όταν φτερνίζεστε, φροντίστε να καλύπτετε το στόμα σας με χαρτομάντηλο ή με τη μέσα πλευρά του αγκώνα σας και ακολούθως να πλένετε τα χέρια σας
- Αποφυγή κοινής χρήσης αντικειμένων: Αποφύγετε να ανταλλάζετε πετσέτες και οικιακά σκεύη, όπως πιάτα και ποτήρια
- Περιορισμός στο σπίτι: Σε περίπτωση που είστε άρρωστοι, περιοριστείτε στο σπίτι και πάρτε άδεια από τη δουλειά σας. Σε περίπτωση που το παιδί σας έχει κρυολόγημα, αφήστε το στο σπίτι και μην το στείλετε στο σχολείο
- Σωστή απολύμανση επιφανειών: Φροντίστε να καθαρίζετε και να απολυμαίνετε συχνά τις επιφάνειες και τα αντικείμενα του σπιτιού σας
- Αποφυγή ατόμων με κρυολόγημα
Ασχέτως με την οξεία νόσηση, είναι πολύ σημαντική η υιοθέτηση συνηθειών για τη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος όπως είναι: Η διακοπή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή, η άσκηση και ο καλός ύπνος. Τονίζεται ότι το εμβόλιο της γρίπης, βοηθά στην πρόληψη μόνο της γρίπης και όχι του κρυολογήματος.
Πώς γίνεται η διάγνωση του κρυολογήματος;
Η διάγνωση είναι κλινική και βασίζεται στα αναφερόμενα συμπτώματα και/ή στα παρατηρούμενα σημεία. Η φυσική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει ερυθρότητα των επιπεφυκότων, ρινική συμφόρηση και ερυθρότητα του φάρυγγα. Επί διαγνωστικού διλήμματος ο γιατρός, μπορεί να προχωρήσει στη διενέργεια περαιτέρω διαγνωστικών και απεικονιστικών εξετάσεων.
Ποιες οι διάφορες ανάμεσα στο κρυολόγημα και τη γρίπη;
Τα συμπτώματα του κρυολογήματος, είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης. Επηρεάζουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα ωστόσο, δεν προκαλούνται από τους ίδιους ιούς.
Η βασικότερη διαφορά ανάμεσα σε γρίπη και κρυολόγημα είναι ο υψηλός πυρετός και η έντονη κακουχία που αποτελούν κοινά συμπτώματα της γρίπης. Η διάγνωση γίνεται εύκολα στο ιατρείο με διαγνωστικό test που εντοπίζει τους ιούς της γρίπης.
Ποια η αντιμετώπιση του κρυολογήματος;
Για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος δεν υπάρχουν ειδικά φάρμακα, αλλά τα συμπτώματα ανακουφίζονται με ρινικά αποσυμφορητικά, παυσίπονα/αντιπυρετικά και αντιβηχικά.
Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία θέση στην αντιμετώπιση των ιώσεων, διότι είναι αποτελεσματικά μόνο για τη θεραπεία των βακτηριακών λοιμώξεων.
Για την ανάρρωση και προς αποφυγή επιπλοκών, είναι πολύ σημαντική η επαρκής ξεκούραση καθώς και η αυξημένη πρόσληψη υγρών και θρεπτικών συστατικών. Το μέλι ή σκευάσματα που περιέχουν μέλι, είναι αποτελεσματικά ως προς τον βήχα. Τα σκευάσματα ψευδαργύρου μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα του κρυολογήματος, αλλά η χρήση τους αποφεύγεται, καθώς τα ελάχιστα πιθανά οφέλη υπερκαλύπτονται από γνωστές ανεπιθύμητες ενέργειες (δυσάρεστη γεύση, ναυτία, μη αναστρέψιμη ανοσμία όταν χορηγείται ενδορρινικά). Τέλος, η βιταμίνη C προβάλλεται συχνά ως θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα, αλλά τα διαθέσιμα δεδομένα είναι αμφιλεγόμενα και ποικίλης ποιότητας.
Συνοπτικά, παρόλο που το κρυολόγημα είναι ενοχλητικό και προκαλεί δυσφορία στους περισσότερους ανθρώπους, είναι εντούτοις ακίνδυνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αυτοπεριοριζόμενο, σε ορισμένες περιπτώσεις όμως μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές, όπως ιγμορίτιδα, λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, επιδείνωση άσθματος ή οξεία μέση ωτίτιδα. Επί επιδείνωσης της συμπτωματολογίας ή επιμονή των συμπτωμάτων πέραν των 10 ημερών καλό είναι να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/symptoms-causes/syc-20351605
- https://www.nhs.uk/conditions/common-cold/