Μαστίτιδα: Επηρεάζει τον θηλασμό;
Ο μητρικός θηλασμός, δικαίως, εξυμνείται για τα πολυάριθμα οφέλη που προσφέρει τόσο στις μητέρες όσο και στα μωρά. Ωστόσο, αυτή η όμορφη και φυσική διαδικασία μπορεί μερικές φορές να συνοδεύεται από προκλήσεις, και μία από αυτές τις προκλήσεις είναι η μαστίτιδα. Η μαστίτιδα είναι μια συχνή πάθηση που μπορεί να επηρεάσει τις θηλάζουσες γυναίκες, προκαλώντας δυσφορία, πόνο και αγωνία. Για να παρέχουμε μια ολοκληρωμένη κατανόηση αυτής της πάθησης, είναι απαραίτητο να εμβαθύνουμε στα αίτια, τα συμπτώματα και τις θεραπευτικές επιλογές της.
Τι είναι η μαστίτιδα;
Η μαστίτιδα είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση που επηρεάζει κυρίως τον ιστό του μαστού. Συχνά συνδέεται με τον θηλασμό, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε γυναίκες που δεν θηλάζουν και σπανιότερα ακόμα και στους άντρες. Η πάθηση εκδηλώνεται ως λοίμωξη, οδηγώντας σε μια σειρά από θορυβώδη τοπικά συμπτώματα, όπως μαστοδυνία, οίδημα με ή χωρίς ψηλαφητή μάζα, τοπική θερμότητα και ερυθρότητα του δέρματος, αλλά και με γενικές εκδηλώσεις όπως πυρετό, ρίγος, κακουχία και κόπωση.
Η εμφάνιση εικόνας φλεγμονής στον μαστό, απαιτεί άμεση εκτίμηση από εξειδικευμένο μαστολόγο για να αποκλειστεί εξαρχής μια σπάνια μορφή κακοήθεια με παρόμοια κλινική εικόνα.
Η μαστίτιδα ταξινομείται συνήθως σε δύο τύπους: μαστίτιδα κατά τη διάρκεια του θηλασμού (Μαστίτιδα γαλουχίας), και μαστίτιδα εκτός περιόδου θηλασμού:
- Μαστίτιδα γαλουχίας, αυτός ο τύπος μαστίτιδας είναι ο πιο συνηθισμένος και εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Συχνά είναι αποτέλεσμα στάσης του γάλακτος ή μπλοκαρισμένου γαλακτοφόρου πόρου. Όταν το γάλα δεν ρέει ελεύθερα, μπορεί να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη βακτηρίων, με αποτέλεσμα τη μόλυνση.
- Μαστίτιδα εκτός γαλουχίας, αν και λιγότερο συχνή, η μαστίτιδα μπορεί να επηρεάσει και γυναίκες που δεν θηλάζουν. Αυτή η μορφή μαστίτιδας μπορεί να σχετίζεται με διάφορους προδιαθετικούς παράγοντες κινδύνου της λοίμωξης, όπως το κάπνισμα, αλλά, και με συνυπάρχουσες ασθένειες (σακχαρώδης διαβήτης, κλπ.).
Ποια τα αίτια της μαστίτιδας;
Η μαστίτιδα συνήθως προκύπτει από έναν συνδυασμό παραγόντων. Η πρωταρχική αιτία αποτελεί υπερπαραγωγή γάλακτος η οποία μαζί με την ατελή εκκένωση του μαστού κατά τη διάρκεια του θηλασμού δημιουργούν στένωση των γαλακτοφόρων πόρων και συνεπώς στάση του γάλακτος και πήξη γάλακτος στους γαλακτοφόρους πόρους. Το στάσιμο γάλα παρέχει κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων, οδηγώντας στη λοίμωξη.
Άλλες συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Μικροτραυματισμοί της θηλής: Όταν το ευαίσθητο δέρμα της θηλής έχει υποστεί βλάβη, μπορεί να αποτελέσει δίοδο για την είσοδο βακτηρίων στον ιστό του μαστού, οδηγώντας σε λοίμωξη. Η λανθασμένη πρόσδεση από το βρέφος κατά τη διάρκεια του θηλασμού ή κάποια ανατομική ιδιαιτερότητα μπορεί να οδηγήσει στον τραυματισμό της θηλής.
- Είσοδος βακτηρίων: Μερικές φορές, βακτήρια από το στόμα του μωρού ή το δέρμα της μητέρας μπορούν να εισέλθουν στον μαστό μέσω των ρωγμών ή ακόμα και όταν δέρμα της θηλής είναι ακαριαίο, μέσω των ανοικτών πόρων. Ως επί το πλείστων, οι μαστίτιδες είναι πολυμικροβιακές, οπού κυριαρχούν στελέχη όπως ο σταφυλόκοκκος (S. aureus) και το κολοβακτηρίδιο (E.coli).
- Εξασθενημένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: Ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, λόγω παραγόντων όπως το στρες, το κάπνισμα, η κόπωση, κακή διατροφή ή οι υποκείμενες παθήσεις, μπορεί να καταστήσει μια γυναίκα πιο ευάλωτη στη μαστίτιδα.
- Λανθασμένες τεχνικές θηλασμού: Οι κακές τεχνικές θηλασμού, όπως η ακατάλληλη πρόσδεση ή οι σπάνιοι θηλασμοί, μπορούν να συμβάλουν στη στασιμότητα του γάλακτος, οδηγώντας σε μαστίτιδα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της μαστίτιδας;
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της μαστίτιδας είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη παρέμβαση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Τα σημάδια και τα συμπτώματα της μαστίτιδας μπορεί να είναι ανησυχητικά και συχνά περιλαμβάνουν:
- Μαστοδυνία ή μασταλγία: Ο πόνος που έχει διάρκεια ή πάλλεται στο προσβεβλημένο στήθος είναι ένα από τα πρώτα σημάδια μαστίτιδας
- Οίδημα του μαστού: Ο μαστός μπορεί να πρηστεί, με αποτέλεσμα να τον αισθάνεστε βαρύ και άβολο
- Θερμότητα και ερυθρότητα: Ο προσβεβλημένος μαστός μπορεί να είναι πιο ζεστός στην αφή και να φαίνεται ερυθρός, υποδεικνύοντας φλεγμονή
- Συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη: Ορισμένες γυναίκες με μαστίτιδα μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετό, ρίγη και πόνους στο σώμα. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η λοίμωξη είναι πιο προχωρημένη
- Διόγκωση του στήθους: Ο προσβεβλημένος μαστός μπορεί να φουσκώσει με γάλα, καθιστώντας ακόμη πιο επώδυνο και δύσκολο τον θηλασμό
Είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωρίσετε αυτά τα συμπτώματα νωρίς και να απευθυνθείτε άμεσα στον ειδικό μαστολόγο για ιατρική παρέμβαση με σκοπό να αποτρέψετε την επιδείνωση της λοίμωξης και δημιουργία αποστήματος και ταυτοχρόνως να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα.
Ποια είναι η θεραπεία της μαστίτιδας;
Η μαστίτιδα απαιτεί έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Οι στρατηγικές θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:
- Συνέχιση του θηλασμού
Σε περιπτώσεις μαστίτιδας κατά τη γαλουχία, ένα από τα πιο σημαντικά βήματα είναι να διασφαλίσετε ότι ο προσβεβλημένος μαστός αδειάζει τακτικά μέσω του θηλασμού. Η ενθάρρυνση του μωρού να θηλάζει συχνά και αποτελεσματικά από τον προσβεβλημένο μαστό μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη περαιτέρω επιπλοκών.
- Κρύα ή χλιαρά επιθέματα
Η εφαρμογή ψυχρών κομπρεσών στον προσβεβλημένο μαστό αμέσως μετά από θηλασμό μειώνουν τον πόνο και το τοπικό οίδημα και συμβάλουν στη βελτίωση της ροής του γάλακτος και την αποσυμφόρηση του μαστού.
- Εφαρμογή ελαφρύ μασάζ
Η εφαρμογή του ελαφρύ μασάζ με κινήσεις από την ερεθισμένη περιοχή προς τη θηλή, κατά τη διάρκεια του θηλασμού, μαζί και με το ήπιο λεμφικό μασάζ, μπορούν επίσης να βοηθήσει σε αυτή τη διαδικασία.
- Αντιβιοτικά
Είναι πολύ σημαντική η παρακολούθηση και εφαρμογή της εξατομικευμένης αγωγής από τη θεράποντα μαστολόγο. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση της μαστίτιδας προλαμβάνουν τον πρόωρο απογαλακτισμό και την εμφάνιση αποστήματος. Όταν τα συμπτώματα της μαστίτιδας δεν βελτιώνονται στης πρώτες 12 - 24 ώρες ή όταν διαπιστώνουμε έντονη συμπτωματολογία, χορηγούμε άμεσα αντιβιοτική αγωγή. Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται είναι συμβατά με τον θηλασμό. Η αντιβιοθεραπεία συνοδεύεται και από αναλγητική αγωγή που μπορούν συνδυαστικά να οδηγήσουν στην άμεση εξάλειψη των συμπτωμάτων και ειδικά του πόνου και της δυσφορίας που σχετίζονται με τη μαστίτιδα.
- Ξεκούραση και ενυδάτωση
Η ξεκούραση, η καλή ενυδάτωση και η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητες για τη διαδικασία ανάρρωσης του οργανισμού και συμβάλουν στη συνολική υγεία του οργανισμού και την άμεση αποκατάσταση.
Απορίες σχετικά με τη μαστίτιδα
Μπορεί η μαστίτιδα να επηρεάσει ταυτόχρονα και τους δύο μαστούς;
Ενώ είναι πιο συνηθισμένο η μαστίτιδα να προσβάλλει έναν μαστό κάθε φορά, είναι δυνατόν να προσβληθούν και οι δύο μαστοί ταυτόχρονα, αν και αυτό είναι σχετικά σπάνιο.
Μπορεί η μαστίτιδα να επηρεάσει την παραγωγή γάλακτος;
Ναι, η μαστίτιδα μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή γάλακτος, ιδίως εάν ο προσβεβλημένος μαστός δεν αδειάζει τακτικά. Ωστόσο, με την κατάλληλη διαχείριση και θεραπεία, η παραγωγή γάλακτος μπορεί συνήθως να διατηρηθεί ή ακόμη και να αυξηθεί.
Μπορεί η μαστίτιδα να οδηγήσει σε επιπλοκές;
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η μαστίτιδα μπορεί δυνητικά να οδηγήσει στον σχηματισμό αποστήματος του μαστού, το οποίο μπορεί να απαιτήσει χειρουργική επέμβαση. Η έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ανάπτυξης τέτοιων επιπλοκών.
Υπάρχουν σπιτικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση της μαστίτιδας;
Ενώ η ιατρική παρακολούθηση από τον ειδικό μαστολόγο είναι ζωτικής σημασίας για την πρώιμη διάγνωση και σωστή αντιμετώπιση της μαστίτιδας, ορισμένες σπιτικές θεραπείες μπορούν, πάντα με την έγκριση του θεράποντα γιατρού, να συμπληρώσουν τη φαρμακευτική αγωγή. Η εφαρμογή επιθεμάτων, η άσκηση ήπιου μασάζ και η εξασφάλιση επαρκούς ξεκούρασης και ενυδάτωσης μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην προώθηση της ανάρρωσης.
Μπορεί να προληφθεί η μαστίτιδα;
Αν και μπορεί να μην είναι πάντα δυνατό να αποφευχθεί εντελώς η μαστίτιδα, ορισμένα μέτρα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο. Η εξασφάλιση σωστών τεχνικών θηλασμού, η διατήρηση καλής υγιεινής του μαστού, η σωστή διατροφή, η αποφυγή καπνίσματος, η άμεση αντιμετώπιση τυχόν δυσκολιών θηλασμού μπορούν να συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης μαστίτιδας.
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να υποχωρήσει η μαστίτιδα με τη θεραπεία;
Με την κατάλληλη θεραπεία, πολλές περιπτώσεις μαστίτιδας παρουσιάζουν βελτίωση εντός 24 - 48 ωρών. Ωστόσο, η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες και είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί η αντιβιοθεραπεία, όπως το έχει συστήσει ο θεράποντας μαστολόγος, για την αποφυγή υποτροπής.
Μπορεί η μαστίτιδα να επηρεάσει την ποιότητα του μητρικού γάλακτος;
Η μαστίτιδα μπορεί να αλλοιώσει προσωρινά τη γεύση του μητρικού γάλακτος, με αποτέλεσμα ορισμένα βρέφη να διστάζουν να τραφούν. Ωστόσο, η συνέχιση του θηλασμού από τον προσβεβλημένο μαστό μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της παραγωγής και της ποιότητας του γάλακτος. Είναι σημαντικό να ζητήσετε υποστήριξη από έναν σύμβουλο γαλουχίας εάν προκύψουν δυσκολίες στη σίτιση.
Μπορεί η μαστίτιδα να επανεμφανιστεί σε επόμενες εγκυμοσύνες;
Ενώ ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν υποτροπιάζουσα μαστίτιδα σε επόμενες εγκυμοσύνες, η εφαρμογή προληπτικών μέτρων και η επαγρύπνηση για τα πρώιμα συμπτώματα μπορούν να βοηθήσουν στην αποτελεσματική διαχείριση της πάθησης.
Η μαστίτιδα, αν και αποτελεί πρόκληση, είναι ένα προσωρινό εμπόδιο που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τη σωστή γνώση και υποστήριξη. Η κατανόηση των υποκείμενων αιτιών, η αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων και η αναζήτηση έγκαιρης παρέμβασης αποτελούν κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση αυτής της κοινής λοίμωξης του μαστού. Ενθαρρύνοντας την άμεση επικοινωνία με τον ειδικό μαστολόγο, αναζητώντας καθοδήγηση και από τους συμβούλους γαλουχίας και καλλιεργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για τις γυναίκες που θηλάζουν, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όσες επηρεάζονται από μαστίτιδα θα λάβουν την απαραίτητη φροντίδα και βοήθεια για να περάσουν αυτή τη φάση με αυτοπεποίθηση και ελάχιστη διαταραχή.
Καθώς συνεχίζουμε να δίνουμε προτεραιότητα στην υγεία της μητέρας και να υποστηρίζουμε τις πρωτοβουλίες για τον θηλασμό, είναι επιτακτική ανάγκη να ευαισθητοποιήσουμε τις γυναίκες σχετικά με τη μαστίτιδα και να προωθήσουμε στρατηγικές για την πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση και την αποτελεσματική θεραπεία. Με την προώθηση μιας κουλτούρας κατανόησης και ενσυναίσθησης, μπορούμε να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες να αγκαλιάσουν τα οφέλη του θηλασμού, ενώ παράλληλα να αντιμετωπίσουμε προληπτικά τυχόν προκλήσεις που μπορεί να προκύψουν, συμπεριλαμβανομένης της μαστίτιδας.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mastitis/symptoms-causes/syc-20374829
- https://www.nhs.uk/conditions/mastitis/