Αιμορροΐδες: Συμπτώματα, αίτια και θεραπεία
Σχεδόν τρεις στους τέσσερις ενήλικες θα εμφανίσουν αιμορροΐδες κάποια στιγμή στη ζωή τους. Διάφορες αιτίες μπορούν να προκαλέσουν διόγκωση των αιμορροΐδων, συνοδευόμενη από τα άβολα και επώδυνα συμπτώματά τους, αλλά συχνά η αιτία τους είναι άγνωστη. Οι αιμορροΐδες ταλαιπωρούν άτομα όλων των ηλικιών, αλλά είναι συχνότερες σε άτομα άνω των 50 ετών. Στο άρθρο αυτό θα βρείτε όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με τα αίτια, τα συμπτώματα, την πρόληψη και τη θεραπεία των αιμορροΐδων.
Τι είναι οι αιμορροΐδες;
Οι αιμορροΐδες είναι διογκωμένες φλέβες και διακρίνονται σύμφωνα με τον εντοπισμό τους σε εσωτερικές και εξωτερικές. Οι εσωτερικές εντοπίζονται στο εσωτερικό κάτω μέρος του ορθού, ενώ οι εξωτερικές έξω από τον πρωκτό. Αυτές οι φλέβες, που είναι παρόμοιες με τους κιρσούς, προκαλούν πόνο, κνησμό και αιμορραγία. Τα συμπτώματα που προκαλούν μειώνονται με οικιακές θεραπείες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζονται ιατρικές διαδικασίες. Στις πλείστες περιπτώσεις είναι επώδυνες και άβολες και προκαλούν αιμορραγία από το ορθό. Οι αιμορροΐδες μπορούν να προληφθούν με την επαρκή λήψη φυτικών ινών.
Ποια είναι τα αίτια των αιμορροΐδων;
Τα αίτια ερεθισμού των αιμορροΐδων δεν είναι πάντοτε γνωστά. Έχει παρατηρηθεί όμως, ότι οποιοδήποτε είδος καταπόνησης αυξάνει την πίεση στην κοιλιά ή στα κάτω άκρα, μπορεί να αποτελέσει αιτία πρηξίματος και φλεγμονής των ορθικών και πρωκτικών φλεβών. Οι σημαντικότερες και συχνότερες αιτίες των αιμορροΐδων είναι οι ακόλουθες:
- Καταπόνηση κατά τις κινήσεις του εντέρου και την αφόδευση
- Κάθισμα για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην τουαλέτα
- Χρόνια διάρροια ή δυσκοιλιότητα
- Παχυσαρκία
- Εγκυμοσύνη (αυξημένο βάρος στην κοιλιά, που ασκεί πίεση στο κάτω μέρος και οι φυσιολογικοί τοκετοί)
- Πρωκτικό σεξ
- Διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες
- Άρση βαρέων αντικειμένων
Ο κίνδυνος εμφάνισης αιμορροΐδων αυξάνεται με την ηλικία, δεδομένου ότι οι ιστοί που υποστηρίζουν τις φλέβες στο ορθό και τον πρωκτό εξασθενούν.
Ποια είναι τα είδη και τα στάδια των αιμορροΐδων;
Οι αιμορροΐδες μπορούν να εμφανιστούν μέσα και έξω από το ορθό. Ο τύπος τους εξαρτάται από το σημείο όπου αναπτύσσονται.
- Εξωτερικές αιμορροΐδες: Σχηματίζονται γύρω από τον πρωκτό, το τελικό σημείο του παχέος εντέρου από το οποίο εξέρχονται τα κόπρανα από το σώμα. Οι εξωτερικές αιμορροΐδες προκαλούν έντονη φαγούρα, είναι επώδυνες και αιμορραγούν. Μερικές φορές δημιουργείται θρόμβος στην περιοχή, οδηγώντας σε πόνο και πρήξιμο.
- Εσωτερικές αιμορροΐδες: Σχηματίζονται μέσα στο ορθό, το οποίο αποτελεί το τμήμα του πεπτικού συστήματος που συνδέει το παχύ έντερο με τον πρωκτό. Οι εσωτερικές αιμορροΐδες μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία, αλλά συνήθως δεν είναι επώδυνες και δεν φαίνονται εξωτερικά.
- Αιμορροΐδες πρόπτωσης: Οι αιμορροΐδες είτε εσωτερικές, είτε εξωτερικές μπορούν να υποστούν πρόπτωση, που σημαίνει ότι εξέρχονται από τον πρωκτό. Οι αιμορροΐδες που υφίστανται πρόπτωση συνήθως αιμορραγούν και προκαλούν πόνο.
Ποια είναι τα συμπτώματα των αιμορροΐδων;
Τα συμπτώματα που προκαλούν οι αιμορροΐδες εξαρτώνται κυρίως από τον τύπο τους.
Εξωτερικές αιμορροΐδες
Οι εξωτερικές αιμορροΐδες εντοπίζονται γύρω από τον πρωκτό. Τα συμπτώματα που τις συνοδεύουν είναι:
- Κνησμός ή ερεθισμός στην περιοχή του πρωκτού
- Πόνος ή δυσφορία
- Πρήξιμο γύρω από τον πρωκτό
- Αιμορραγία
Εσωτερικές αιμορροΐδες
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες εντοπίζονται μέσα στο ορθό. Συνήθως δεν είναι ορατές και σπάνια προκαλούν δυσφορία. Η καταπόνηση και ο ερεθισμός που προκαλείται κατά την αφόδευση, μπορούν να προκαλέσουν:
- Αιμορραγία κατά τις κενώσεις. Παρατηρείται έντονο κόκκινο αίμα στο χαρτί της τουαλέτας ή στην τουαλέτα και δεν συνοδεύεται από πόνο
- Πόνο και ερεθισμό όταν η αιμορροΐδα εξέρχεται από το άνοιγμα του πρωκτού
Αιμορροΐδες που δημιουργούν θρόμβο
Όταν συγκεντρώνεται αίμα σε μια εξωτερική αιμορροΐδα, σχηματίζεται θρόμβος, προκαλώντας τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Έντονος πόνος
- Πρήξιμο
- Φλεγμονή
- Σκληρό εξόγκωμα κοντά στον πρωκτό
Μπορούν να προληφθούν οι αιμορροΐδες;
Το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης των αιμορροΐδων είναι η σωστή διατροφή κι αυτό γιατί με τη επαρκή ημερήσια πρόσληψη φυτικών ινών διατηρούνται τα κόπρανα σε μαλακή κατάσταση, ώστε να εξέρχονται από το σώμα εύκολα και γρήγορα.
Για να αποτρέψετε τις αιμορροΐδες και για να μειώσετε τα άβολα συμπτώματα που προκαλούν, ακολουθήστε τις κάτωθι συμβουλές:
- Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες: Καταναλώστε άφθονα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως. Τα συγκεκριμένα τρόφιμα, μαλακώνουν τα κόπρανα και αυξάνουν τον όγκο τους, κάτι που βοηθά στην αποφυγή της καταπόνησης κατά τις κενώσεις.
- Άφθονο νερό: Στο παχύ έντερο γίνεται η απορρόφηση του νερού. Φροντίστε να καταναλώνετε 6 - 8 ποτήρια νερό - συμπεριλαμβανομένων και άλλων υγρών, εκτός αλκοόλ - την ημέρα, για να διατηρήσετε τα κόπρανά σας μαλακά.
- Συμπληρώματα φυτικών ινών: Μελέτες παρατήρησης έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν λαμβάνουν την συνιστώμενη ημερήσια δόση φυτικών ινών (20 - 30 γραμμάρια την ημέρα) μέσω της διατροφής τους. Στις περιπτώσεις αυτές, τα συμπληρώματα φυτικών ινών, που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή στα φαρμακεία, βελτιώνουν τα συνολικά συμπτώματα και την αιμορραγία των αιμορροΐδων. Εάν καταναλώνετε συμπληρώματα φυτικών ινών, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι θα πρέπει να πίνετε τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την ημέρα. Διαφορετικά, τα συμπληρώματα θα προκαλέσουν ή θα επιδεινώσουν την ήδη υπάρχουσα δυσκοιλιότητα.
- Αποφυγή ζορίσματος κατά την αφόδευση: Το σφίξιμο και η συγκράτηση της αναπνοής κατά την προσπάθεια αφόδευσης, πιέζει τις φλέβες στο κάτω μέρος του ορθού.
- Αφόδευση την ώρα που πρέπει: Φροντίστε να πηγαίνετε στην τουαλέτα όταν νιώθετε την ανάγκη και μην «κόβετε» τη διαδικασία, γιατί αργότερα, τα κόπρανα αφυδατώνονται έντονα, σχηματίζονται κοπρόλιθοι και είναι πιο δύσκολο να εξέλθουν από το σώμα.
- Άσκηση: Η άσκηση βοηθάει σημαντικά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, μειώνοντας την πίεση που ασκείται στις φλέβες του πρωκτού κατά την αφόδευση. Η άσκηση συμβάλλει επίσης στην απώλεια βάρους, μειώνοντας το ενδεχόμενο παχυσαρκίας, που ενοχοποιείται για εμφάνιση αιμορροΐδων.
- Αποφυγή μεγάλων περιόδων καθίσματος στην τουαλέτα: Αποφύγετε να κάθεστε για μεγάλες περιόδους στην τουαλέτα, διότι αυτό αυξάνει την πίεση στις φλέβες του πρωκτού.
Πώς γίνεται η διάγνωση των αιμορροΐδων;
Η διάγνωση των αιμορροΐδων γίνεται βάσει των συμπτωμάτων και μέσω φυσικής εξέτασης. Οι διαδικασίες που μπορεί να ακολουθηθούν για τη διάγνωση αιμορροΐδων είναι οι εξής:
Φυσική εξέταση του ορθού
Ο γιατρός εισάγει στο ορθό ένα δάκτυλο, χρησιμοποιώντας γάντι με λιπαντικό για την αποφυγή τριβής και πόνου, ώστε να διαπιστώσει με την ψηλάφηση αν υπάρχουν πρησμένες φλέβες.
Ανασκόπηση
Ο γιατρός χρησιμοποιεί έναν σωλήνα με φως, που τον βοηθά να εξετάσει την επένδυση του πρωκτού και του ορθού.
Σιγμοειδοσκόπηση
Ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα σιγμοειδοσκόπιο (φωτισμένος σωλήνας που φέρει και κάμερα), για να ελέγξει το εσωτερικό του κάτω τμήματος του παχέος εντέρου (σιγμοειδές) και του ορθού. Υπάρχουν δύο είδη αυτού του τύπου εξέτασης, η εύκαμπτη σιγμοειδοσκόπηση και η άκαμπτη σιγμοειδοσκόπηση (πρωκτοσκόπηση).
Οι εξετάσεις που αφορούν στις αιμορροΐδες μπορεί να είναι άβολες, αλλά δεν είναι επώδυνες. Συνήθως πραγματοποιούνται στο ιατρείο, χωρίς αναισθησία. Την ίδια μέρα, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του.
Σημειώνεται ότι ο γιατρός, για να βεβαιωθεί ότι τα ευρήματα των πιο πάνω εξετάσεων είναι ορθά ή για να κάνει έλεγχο για σημάδια καρκίνου του παχέος εντέρου, μπορεί να συστήσει και κολονοσκόπηση, μια διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί και με αναισθησία, έπειτα από κατάλληλη διατροφή και προετοιμασία κένωσης του εντέρου.
Τρόποι θεραπείας των αιμορροΐδων
Τα συμπτώματα των αιμορροΐδων τείνουν να υποχωρούν μόνα τους, με τη χρήση οικιακών θεραπειών. Το σχήμα θεραπείας που θα ακολουθηθεί για την εξάλειψή τους εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
Οικιακές θεραπείες
Απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να ανακουφίσουν τα ήπια συμπτώματα των αιμορροΐδων μέσα σε 2 -7 ημέρες. Προσθέστε φυτικές ίνες στη διατροφή σας ή χρησιμοποιείστε συμπληρώματα φυτικών ινών, καταναλώστε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως. Προσπαθήστε να μην καταπονείστε κατά τη διάρκεια των κενώσεων. Καταναλώστε άφθονο νερό (8-10 ποτήρια/ημέρα). Χρησιμοποιείστε παγοκύστες για να απαλύνετε τον πόνο και το πρήξιμο στην περιοχή του πρωκτού ή κάνετε πλύσεις με κρύο νερό.
Μη χειρουργικές θεραπείες
Για ανακούφιση του πόνου, του πρηξίματος και του κνησμού, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μη συνταγογραφούμενες κρέμες και άλλα φάρμακα. Συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό σας.
Χειρουργικές θεραπείες
Εάν δεν ανακουφίζεστε από τα συμπτώματά σας έχοντας δοκιμάσει οικιακές και φαρμακευτικές θεραπείες και οι αιμορροΐδες μεγαλώνουν, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση. Ο γενικός χειρουργός, για την αφαίρεση των αιμορροΐδων χρησιμοποιεί:
- Απολίνωση με λάστιχο: Τοποθετείται ένα λαστιχάκι γύρω από την αιμορροΐδα που την πιέζει, για να διακοπεί η παροχή αίματος προς αυτήν και να ατροφήσει - αποκοπεί.
- Σκληροθεραπεία: Χρησιμοποιείται ένα χημικό υγρό που εγχέεται στις αιμορροΐδες, το οποίο προκαλεί τη συρρίκνωσή τους.
- Ηλεκτροθεραπεία: Χρησιμοποιείται απαλό ηλεκτρικό ρεύμα πάνω στις αιμορροΐδες, το οποίο τις συρρικνώνει.
- Υπέρυθρη πήξη: Εισάγεται ένας μικρός καθετήρας στο ορθό, ο οποίος μεταδίδει θερμότητα, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των αιμορροΐδων.
Σε περίπτωση που οι πιο πάνω θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα, ο γιατρός στρέφεται στη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των αιμορροΐδων.
Απορίες που μπορεί να προκύψουν για τις αιμορροΐδες
Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μειώνουν τον κίνδυνο αιμορροΐδων;
Για να μειώσετε τον κίνδυνο αιμορροΐδων, καταναλώστε πολλές φυτικές ίνες ή χρησιμοποιείστε συμπληρώματα διατροφής φυτικών ινών που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή, σε συνδυασμό με κατανάλωση άφθονης ποσότητας νερού/υγρών (8 - 10 ποτήρια την ημέρα), αποφύγετε το σφίξιμο κατά την αφόδευση, μην κάθεστε παρατεταμένα στην τουαλέτα και ασκηθείτε τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα.
Πότε βελτιώνονται τα συμπτώματα των αιμορροΐδων;
Τα συμπτώματα των αιμορροΐδων τείνουν να υποχωρούν μέσα σε μια εβδομάδα, με θεραπεία κατ’ οίκον. Για μεγάλες και επώδυνες αιμορροΐδες μπορεί να είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση, για αυτό συμβουλευτείτε άμεσα έναν γαστρεντερολόγο.
Ποιες είναι οι επιπλοκές των αιμορροΐδων;
Οι αιμορροΐδες μπορεί να είναι άβολες και επώδυνες, αλλά συνήθως δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα. Σπάνια, τα άτομα με αιμορροΐδες αναπτύσσουν:
- Αναιμία
- Θρόμβους αίματος στις εξωτερικές αιμορροΐδες
- Μόλυνση
- Ετικέτες δέρματος (πτερύγιο ιστού που κρέμεται από το δέρμα)
Υπολογίζεται ότι το 75% των ενηλίκων εμφανίζουν αιμορροΐδες κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μην ντρέπεστε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια αν έχετε αιμορροΐδες. Σε περίπτωση που οι αιμορροΐδες σας προκαλούν πόνο και ενόχληση, υπάρχουν θεραπείες που θα σας βοηθήσουν.