Βουβωνοκήλη: Συμπτώματα, αίτια και θεραπεία
Μια κήλη εμφανίζεται όταν υπάρχουν ελαττώματα στον περιβάλλοντα ιστό ή το μυϊκό τοίχωμα, τα οποία επιτρέπουν σε κάποιο εσωτερικό μέρος του σώματος (συνήθως όργανα στην κοιλιακή περιοχή, όπως τα έντερα) να διογκωθεί μέσα από αυτά, σχηματίζοντας ένα εξόγκωμα στην περιοχή, το οποίο είναι ορατό κυρίως όταν κάποιος σκύβει ή σηκώνει κάποιο βάρος (όταν δηλαδή αυξάνεται η πίεση μέσα στην κοιλιά).
Υπάρχουν διάφορα είδη κήλης, ανάλογα με το σημείο του σώματος στο οποίο αυτή εμφανίζεται. Ένα από αυτά είναι και η βουβωνοκήλη.
Τι είναι η βουβωνοκήλη;
Η βουβωνοκήλη είναι το πιο συχνό είδος κήλης, που εμφανίζεται όταν κάποιος ιστός στην κοιλιακή περιοχή (συνήθως έντερο ή κοιλιακό λίπος) διογκώνεται μέσω κάποιου αδύναμου σημείου στο κάτω κοιλιακό τοίχωμα, κοντά στη βουβωνική περιοχή. Πιο συχνά, μια βουβωνοκήλη αναπτύσσεται σε μια πλευρά της βουβωνικής περιοχής, αλλά σε μερικούς ανθρώπους μπορεί να αναπτυχθεί και στις δύο πλευρές (άμφω).
Η βουβωνοκήλη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ενώ κάποιος μπορεί και να γεννηθεί με μια βουβωνοκήλη, αλλά να μην γνωρίζει πως την έχει μέχρι να ενηλικιωθεί και να εμφανιστούν ορισμένα συμπτώματα. Η εμφάνιση της βουβωνοκήλης είναι επίσης συχνότερη στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες.
Μια βουβωνοκήλη μπορεί να χαρακτηριστεί ως έμμεση ή άμεση, ανάλογα με το πότε και πώς προκαλείται.
- Έμμεση βουβωνοκήλη
Η έμμεση βουβωνοκήλη είναι το πιο κοινό είδος, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί και στα δύο φύλα και οφείλεται σε κάποια γεννητική ανωμαλία στο κάτω κοιλιακό τοίχωμα.
Στους άνδρες, η έμμεση βουβωνοκήλη είναι πιο συχνή, διότι οι όρχεις κατεβαίνουν μέσω του βουβωνικού πόρου στο όσχεο κατά την εμβρυική ηλικία. Εάν ο βουβωνικός πόρος δεν κλείσει μετά τη διαδικασία αυτή, τότε αποτελεί ευάλωτο σημείο, όπου μπορεί να αναπτυχθεί βουβωνοκήλη.
- Άμεση βουβωνοκήλη
Η άμεση βουβωνοκήλη εμφανίζεται κυρίως στους άνδρες και οφείλεται στην αποδυνάμωση ή την αυξημένη πίεση στο μυϊκό τοίχωμα του βουβωνικού πόρου με την πάροδο του χρόνου.
Η βουβωνοκήλη μπορεί να είναι επικίνδυνη, καθώς δεν βελτιώνεται από μόνη της και μπορεί να διευρυνθεί περαιτέρω με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές για την υγεία.
Ποια είναι τα αίτια πρόκλησης βουβωνοκήλης;
Μια βουβωνοκήλη εμφανίζεται λόγω κάποιας αδυναμίας σε σημείο του μυϊκού τοιχώματος στη βουβωνική χώρα, η οποία επιτρέπει στο λιπώδη ιστό ή σε ένα τμήμα του εντέρου να διογκωθεί μέσω αυτού. Αυτή η αδυναμία μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα των:
- Γεννητικών ανωμαλιών
- Διαταραχών του συνδετικού ιστού
- Γήρανσης
- Εγκυμοσύνης
- Τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης στην περιοχή της κοιλιάς
- Έντονη σωματική δραστηριότητα που προκαλεί αυξημένη πίεση στην κοιλιακή κοιλότητα (πχ. άρση βαρών ή ορθοστασία για πολλές ώρες την ημέρα)
- Ενδοκοιλιακή πίεση λόγω καταστάσεων υγείας, όπως η παχυσαρκία, η χρόνια δυσκοιλιότητα ή ο χρόνιος βήχας
Ποια είναι τα συμπτώματα της βουβωνοκήλης;
Μια βουβωνοκήλη δεν εμφανίζει πάντα συμπτώματα, καθώς αυτά μπορεί να εμφανίζονται κάτω από ορισμένες μόνο περιστάσεις, όπως κάποια έντονη σωματική δραστηριότητα. Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν είναι τα εξής:
- Εξόγκωμα στην βουβωνική χώρα (πρήξιμο στη βουβωνική χώρα), το οποίο είναι περισσότερο εμφανές κατά την ορθοστασία, το σκύψιμο ή σήκωμα κάποιου βάρους
- Αίσθημα καύσου ή πόνου στην περιοχή που εμφανίζεται το εξόγκωμα
- Αίσθημα πίεσης ή αδυναμίας στη βουβωνική χώρα
- Πρήξιμο γύρω από τους όρχεις (στους άνδρες)
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται όταν κάποιος βήχει, σκύβει, είναι όρθιος ή καταπονείται και να βελτιώνονται με την ξεκούραση ή όταν ξαπλώνει.
Συνήθως, το εξόγκωμα που προκαλεί η βουβωνοκήλη μπορεί να σπρωχτεί απαλά προς τα μέσα στην κοιλιά με το χέρι και να υπάρξει ανακούφιση των συμπτωμάτων. Όταν η βουβωνοκήλη δεν μπορεί να σπρωχθεί προς τα μέσα, τότε μπορεί να έχει εγκλωβιστεί (περισφιγμένη κήλη), γεγονός που προκαλεί διακοπή της ροής του αίματος στον παγιδευμένο ιστό και απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση, καθώς μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπλοκές για την υγεία.
Μερικά από τα συμπτώματα της περισφιγμένης βουβωνοκήλης είναι:
- Ναυτία ή/και έμετος
- Πυρετός
- Έντονος πόνος που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου
- Ερυθρότητα στην περιοχή της βουβωνοκήλης
- Φούσκωμα
Όσον, αφορά τη βουβωνοκήλη στα βρέφη και τα παιδιά, το εξόγκωμα στη βουβωνική χώρα μπορεί να είναι πιο εμφανές όταν αυτά κλαίνε, βήχουν ή αντιμετωπίζουν επίμονη δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, μπορεί να εμφανίζονται συμπτώματα, όπως η ευερεθιστικότητα και η μειωμένη όρεξη, λόγω της βουβωνοκήλης.
Πώς γίνεται η διάγνωση της βουβωνοκήλης;
Συνήθως, μια φυσική εξέταση στη βουβωνική χώρα από έναν γιατρό είναι αρκετή για τη διάγνωση της βουβωνοκήλης. Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να σηκωθεί ή να βήξει για να γίνει ευκολότερα ο εντοπισμός της βουβωνοκήλης. Εάν εντοπιστεί βουβωνοκήλη από το γιατρό, αυτός θα προσπαθήσει να την σπρώξει προς τα πίσω για να δει εάν αυτή μπορεί να επαναφερθεί στη θέση της ή είναι εγκλωβισμένη.
Σε περίπτωση που ο γιατρός δεν μπορεί να δει με σιγουριά μέσω της φυσικής εξέτασης εάν υπάρχει βουβωνοκήλη ή όχι, μπορεί να χρησιμοποιηθούν μερικές επιπλέον εξετάσεις για την καλύτερη παρατήρηση των οργάνων στην κοιλιακή περιοχή, όπως:
- Μαγνητική τομογραφία
- Υπερηχογράφημα κοιλίας
- Αξονική τομογραφία
Ποια είναι η θεραπεία της βουβωνοκήλης;
Στις περισσότερες περιπτώσεις βουβωνοκήλης, οι ειδικοί συνιστούν τη χειρουργική επέμβαση για μετακίνηση του διογκωμένου ιστού πίσω στη θέση του και ενίσχυση του μυϊκού τοιχώματος στην κοιλιακή περιοχή όπου υπάρχει η αδυναμία. Η διαδικασία αυτή ακολουθείται καθώς οι βουβωνοκήλες δεν μπορούν να βελτιωθούν από μόνες τους, αλλά αντιθέτως επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Ο κίνδυνος εμφάνισης επικίνδυνων επιπλοκών για την υγεία λόγω βουβωνοκήλης στα παιδιά είναι αυξημένος, καθώς όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, η κήλη αναπτύσσεται με ταχύτερο ρυθμό. Συνεπώς, η θεραπεία της βουβωνοκήλης στα παιδιά είναι απαραίτητη για την αποφυγή επιπλοκών.
Οι γυναίκες είναι πιο σπάνιο από τους άνδρες να εμφανίσουν βουβωνοκήλη, αλλά όσες εμφανίζουν τείνουν να παρουσιάζουν σοβαρότερα συμπτώματα και αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών (βουβωνοκήλη σε γυναίκα συμπτώματα), με αποτέλεσμα να συνιστάται η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση.
Σε μερικές περιπτώσεις, όταν η βουβωνοκήλη είναι μικρή σε μέγεθος και δεν προκαλεί ενοχλήσεις ή σοβαρά συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει την αναμονή και παρακολούθηση, καθώς και τη χρήση ενός κηλεπιδέσμου για την ανακούφιση των ήπιων συμπτωμάτων (βουβωνοκήλη φυσική θεραπεία). Ωστόσο, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, το 70% των περιστατικών θα χρειαστούν εν τέλει χειρουργική επέμβαση.
Όταν μια βουβωνοκήλη προκαλεί έντονο πόνο, σοβαρά συμπτώματα ή υπάρχει αυξημένος κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών (περισφιγμένη κήλη), τότε η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μοναδική λύση και είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει το συντομότερο δυνατόν.
Η αποκατάσταση της βουβωνοκήλης είναι μια από τις πιο συχνές χειρουργικές επεμβάσεις παγκοσμίως και μπορεί να πραγματοποιηθεί με γενική, τοπική ή επισκληρίδιο αναισθησία. Η γενική αναισθησία έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη απώλεια αίσθησης κατά τη διάρκεια της επέμβασης, η επισκληρίδιος αναισθησία προκαλεί απώλεια αίσθησης στο σώμα από τη μέση και κάτω, ενώ η τοπική αναισθησία προκαλεί απώλεια αίσθησης μόνο στη βουβωνική χώρα, όπου θα πραγματοποιηθεί η επέμβαση.
Το είδος της χειρουργικής επέμβασης αποκατάστασης της βουβωνοκήλης, που θα πραγματοποιηθεί, εξαρτάται από το ιατρικό ιστορικό ενός ανθρώπου και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Υπάρχουν 3 είδη επεμβάσεων αποκατάστασης της βουβωνοκήλης:
- Λαπαροσκοπική αποκατάσταση βουβωνοκήλης
Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση βουβωνοκήλης είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, κατά την οποία ο γενικός χειρουργός δημιουργεί τρεις μικρές τομές στην κοιλιακή περιοχή, μέσω των οποίων εισάγει ένα λαπαροσκόπιο και τα λαπαροσκοπικά εργαλεία για την επιδιόρθωση της κήλης. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται κάτω από γενική αναισθησία και αφήνει λιγότερες ουλές σε σχέση με την ανοιχτή χειρουργική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης.
- Ρομποτική αποκατάσταση βουβωνοκήλης
Στη ρομποτική αποκατάσταση βουβωνοκήλης, ο χειρουργός χρησιμοποιεί λαπαροσκόπιο, όπως και στη λαπαροσκοπική μέθοδο, αλλά αντί να χρησιμοποιεί ο ίδιος τα χειρουργικά εργαλεία για την επιδιόρθωση της κήλης, τα χειρίζεται αυτά μέσω μιας κονσόλας.
- Ανοιχτή χειρουργική αποκατάσταση βουβωνοκήλης
Η ανοιχτή χειρουργική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης είναι η παραδοσιακή μέθοδος, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας (μεγάλης-σβήσιμο) τομής στην πυελική περιοχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση ο χειρουργός στον διογκωμένο ιστό που έχει δημιουργήσει την κήλη και να τον τοποθετήσει πίσω στη θέση του, ενισχύοντας επίσης το μυϊκό τοίχωμα στην περιοχή εκείνη μέσω ενός συνθετικού πλέγματος. Η διαδικασία αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί κάτω από γενική, τοπική ή επισκληρίδιο αναισθησία.
Τα περισσότερα περιστατικά βουβωνοκήλης αντιμετωπίζονται με λαπαροσκοπική ή ρομποτική μέθοδο. Ωστόσο, εάν μια βουβωνοκήλη είναι περίπλοκη μπορεί να χρειαστεί ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.
Πιθανότητα επιπλοκών και μετεγχειρητική αποθεραπεία
Η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης είναι ασφαλής, αλλά όπως όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος να εμφανιστούν ορισμένες επιπλοκές. Αυτές περιλαμβάνουν τα εξής:
- Κατακράτηση ούρων
- Λοίμωξη
- Επώδυνο οίδημα στους όρχεις (στους άνδρες)
- Πόνος στη βουβωνική χώρα λόγω βλάβης σε κάποιο νεύρο
- Θρόμβωση
- Αιμάτωμα στην περιοχή που έγινε η χειρουργική επέμβαση
- Βλάβη σε αιμοφόρα αγγεία ή όργανα του σώματος (σπάνια)
- Αιμορραγία
- Βλάβη στην παροχή αίματος στους όρχεις (στους άνδρες)
- Βλάβη στον σπερματικό τόνο (στους άνδρες)
Οι επιπλοκές μετά την επέμβαση είναι πιο συχνές σε άτομα άνω των 50 ετών, καπνιστές ή άτομα που έχουν υποκείμενες παθήσεις, όπως οι καρδιαγγειακές ασθένειες, ο σακχαρώδης διαβήτης και τα αναπνευστικά προβλήματα.
Ο πόνος που μπορεί να εμφανιστεί μετά τη χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης της βουβωνοκήλης είναι συνήθως ήπιος και υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες έως 2 εβδομάδες το πολύ. Για την ανακούφιση του πόνου, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη λήψη παυσίπονων.
Η βουβωνοκήλη μπορεί να επανεμφανιστεί μετά από την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος, με αποτέλεσμα να απαιτείται ξανά χειρουργική επέμβαση. Υπολογίζεται πως έως και το 10% των ενηλίκων μπορεί να επανεμφανίσει βουβωνοκήλη, ενώ στα παιδιά συνήθως δεν παρατηρείται επανεμφάνιση.
Η επανεμφάνιση μιας βουβωνοκήλης μετά την επέμβαση μπορεί να αποτραπεί μέσω της αποφυγής έντονων δραστηριοτήτων, όπως η άρση βαρών, και λήψης μέτρων για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας , όπως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες και άφθονου νερού.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης της βουβωνοκήλης είναι πολύ σημαντικό να ακολουθηθούν οι συμβουλές του γιατρού για τη γρήγορη και σωστή ανάρρωση. Για παράδειγμα, στη βουβωνοκήλη το περπάτημα είναι πολύ σημαντικό για την ανάρρωση μετά την επέμβαση και την αποτροπή των οποιονδήποτε επιπλοκών.
Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες 3-5 ημέρες μετά την επέμβαση αποκατάστασης της βουβωνοκήλης. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει περισσότερο και γι’ αυτό είναι σημαντικό να μην παραλείπονται οι επισκέψεις παρακολούθησης στο γιατρό.
Η βουβωνοκήλη είναι μια από τις πιο συχνές καταστάσεις υγείας, που επηρεάζει κυρίως τους άνδρες. Εμφανίζεται λόγο κάποιου ελαττώματος στα μυϊκά τοιχώματα της βουβωνικής χώρας, το οποίο επιτρέπει σε ιστούς, όπως το έντερο και ο λιπώδης ιστός, να διογκωθούν πέρα από αυτά. Η βουβωνοκήλη δεν υποχωρεί από μόνη της και συχνά επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας την πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών για την υγεία. Για το λόγο αυτό η αποκατάστασή της μέσω χειρουργικής επέμβασης κρίνεται απαραίτητη στις περισσότερες περιπτώσεις.