Αμυγδαλίτιδα: Συμπτώματα, αίτια και θεραπεία
Οι αμυγδαλές είναι δύο μάζες ιστού, που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού, μια σε κάθε μεριά. Αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθούν στην καταπολέμηση λοιμώξεων. Ωστόσο, μερικές φορές μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα με επαναλαμβανόμενες φλεγμονές όπως αμυγδαλίτιδα ή ροχαλητό - άπνοια λόγω αυξημένου μεγέθους.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος που εμφανίζεται στις αμυγδαλές, μπορεί να χρειαστεί αφαίρεση ή μη για την αντιμετώπισή του. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την αμυγδαλίτιδα, τους τρόπους διάγνωσης και αντιμετώπισης, καθώς και τα συμπτώματα και τα μέτρα πρόληψης έναντι αυτής.
Τι είναι η αμυγδαλίτιδα;
Ο όρος «αμυγδαλίτιδα» αναφέρεται στη φλεγμονή των αμυγδαλών ή αλλιώς των δύο μικρών μαζών μαλακού-λεμφικού ιστού στο πίσω μέρος του λαιμού.
Οι αμυγδαλές είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθούν στην παγίδευση των παθογόνων μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις. Μερικές φορές, ωστόσο, οι αμυγδαλές προσβάλλονται από παθογόνα, με αποτέλεσμα να μολύνονται, να πρήζονται ή/και να γεμίζουν πύον (πύον στις αμυγδαλές).
Περίπου στις μισές περιπτώσεις, η αμυγδαλίτιδα είναι ιογενής λοίμωξη (ιογενής αμυγδαλίτιδα) ή αρχίζει ιογενής και ακολουθεί επιλοίμωξη από βακτήρια (βακτηριακή αμυγδαλίτιδα).
Η αμυγδαλίτιδα εμφανίζεται συχνότερα στα παιδιά και μπορεί να επιστρέφει επανειλημμένα μετά από μικρά χρονικά διαστήματα.
Υπάρχουν τρεις τύποι αμυγδαλίτιδας:
- Η οξεία αμυγδαλίτιδα: τα συμπτώματά της διαρκούν συνήθως για 3 - 4 ημέρες, αλλά μπορεί να διαρκέσουν έως και 2 εβδομάδες
- Η υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα: εμφανίζεται επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του χρόνου
- Η χρόνια αμυγδαλίτιδα: υπάρχει μακροχρόνια λοίμωξη των αμυγδαλών
Η κατάλληλη θεραπεία για την αμυγδαλίτιδα εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε, γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντική η σωστή και έγκαιρη διάγνωση.
Πώς προκαλείται η αμυγδαλίτιδα;
Οι αμυγδαλές είναι αρκετά ευάλωτες σε λοιμώξεις από παθογόνους μικροοργανισμούς, συνεπώς στην περίπτωση που μολυνθούν από κάποιο βακτήριο ή ιό προκαλείται αμυγδαλίτιδα.
Συχνότερα, η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε λοιμώξεις από ιούς, όπως:
- Αδενοϊοί
- Ιός της γρίπης
- Ιός του κοινού κρυολογήματος
- Εντεροϊοί
- Ιός του απλού έρπητα
- Ιός Epstein-Barr
Ωστόσο, αρκετές περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας μπορεί να οφείλονται σε λοιμώξεις από βακτήρια. Τα πιο κοινά βακτήρια που προκαλούν αμυγδαλίτιδα είναι ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος, χρυσίζων σταφυλόκοκκος, hemophilus influenza, pneumonococcus.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας;
Το κυριότερο σύμπτωμα της αμυγδαλίτιδας είναι το πρήξιμο και η φλεγμονή στις αμυγδαλές, που μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και δυσκολία στην αναπνοή, σε σοβαρές περιπτώσεις. Άλλα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας περιλαμβάνουν:
- Πόνο ή ευαισθησία στο λαιμό
- Πυρετό (άνω των 38 ℃)
- Ερυθρές αμυγδαλές
- Λευκές πλάκες στις αμυγδαλές
- Δυσκαταποσία
- Διογκωμένοι και ευαίσθητοι λεμφαδένες στο λαιμό
- Πονόλαιμο
- Κεφαλαλγία
- Ωταλγία
- Γαστραλγία ή τάση προς έμετο
- Πόνο ή δυσκαμψία στον αυχένα
- Απώλεια όρεξης
- Χαλίτωση (Δυσάρεστη αναπνοή)
Στα παιδιά, η αμυγδαλίτιδα μπορεί επίσης, να εκδηλώνεται με τα εξής συμπτώματα:
- Στομαχικές διαταραχές, σιελόρροια λόγω άλγους
- Άρνηση στην κατανάλωση τροφών ή ποτών
Ποια μέτρα να πάρετε για την πρόληψη της αμυγδαλίτιδας;
Η καλή προσωπική υγιεινή είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της εξάπλωσης των μικροβίων που προκαλούν αμυγδαλίτιδα.
Δεδομένου, ωστόσο, του ότι η αμυγδαλίτιδα μπορεί εύκολα να μεταδοθεί από ένα άτομο σ' ένα άλλο, είναι σημαντικό να ακολουθούνται και τα εξής:
- Αποφυγή κοινής χρήσης σκευών ή προσωπικών αντικειμένων (π.χ. πετσέτα, οδοντόβουρτσα, ποτήρι)
- Αποφυγή στενής επαφής με κάποιον που είναι άρρωστος και έχει πονόλαιμο ή αμυγδαλίτιδα
Για αποφυγή της εξάπλωσης της αμυγδαλίτιδας από τα παιδιά είναι σημαντικό οι γονείς να μην στέλνουν το παιδί τους όσο αυτό είναι άρρωστο στο σχολείο, αλλά και να παρέχουν κατάλληλες συμβουλές για καλή υγιεινή.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αμυγδαλίτιδας;
Αρχικά, για τη διάγνωση της αμυγδαλίτιδας, ο ωτορινολαρυγγολόγος θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση, κατά την οποία θα παρατηρήσει τις αμυγδαλές για εντοπισμό συμπτωμάτων, όπως το πρήξιμο, η ύπαρξη πύου και το κοκκίνισμα. Επιπλέον, θα ελέγξει ψηλαφώντας το λαιμό για τυχόν διόγκωση ή ευαισθησία στους λεμφαδένες και τέλος θα κοιτάξει τα αυτιά και τη μύτη για πιθανά σημάδια μόλυνσης. Τέλος, η φυσική εξέταση περιλαμβάνει τη θερμομέτρηση για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει πυρετός ή όχι.
Στην περίπτωση που κάποιος διαγνωστεί με αμυγδαλίτιδα μπορεί να χρειαστούν και επιπλέον εξετάσεις για την εύρεση της ακριβούς αιτίας της, όπως:
- Τεστ στρεπτόκοκκου/καλλιέργεια αμυγδαλικού επιχρίσματος
Σε αυτή την εξέταση, ο γιατρός εισάγει μια μπατονέτα στο λαιμό για να πάρει ένα δείγμα σάλιου και κυττάρων, το οποίο στη συνέχεια ελέγχεται εργαστηριακά για την παρουσία βακτηρίων στρεπτόκοκκου. Εάν το αποτέλεσμα της εξέτασης βγει θετικό, η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη, ενώ σε αντίθετη περίπτωση είναι συνέπεια ιογενούς λοίμωξης. - Γενική αίματος
Με την πλήρη καταμέτρηση των αιμοσφαιρίων αίματος, ένας γιατρός μπορεί να πάρει πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό τους στο αίμα, οι οποίες θα τον βοηθήσουν να υποδείξει εάν μια λοίμωξη είναι πιο πιθανό να οφείλεται σε βακτήριο ή ιό. - Έλεγχος για εξάνθημα
Ο έλεγχος για εξάνθημα, το οποίο σχετίζεται με τη λοίμωξη από στρεπτόκοκκο, μπορεί να βοηθήσει στη διαπίστωση του εάν η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη.
Ποιοι είναι οι τρόποι θεραπείας της αμυγδαλίτιδας;
Αμυγδαλίτιδα αντιμετώπιση
Ο τρόπος θεραπείας της αμυγδαλίτιδας εξαρτάται εν μέρει από την αιτία που την προκάλεσε. Εάν η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη από στρεπτόκοκκο, τότε η θεραπεία γίνεται μέσω λήψης αντιβιοτικής αγωγής σε μορφή ένεσης ή χαπιών. Συνήθως, τα συμπτώματα αρχίζουν και υποχωρούν μέσα σε 2 ή 3 ημέρες, αλλά η λήψη αντιβιοτικών πρέπει να συνεχίσει για τουλάχιστον 10 μέρες.
Μην βραχύνετε ή μετατρέψετε από μόνοι σας το χρονικό διάστημα που πρέπει να λάβετε την αντιβίωση -ακόμη και αν νιώσετε καλύτερα- διότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες να υποτροπιάσει η λοίμωξη και η τακτική αυτή συμβάλλει στον σχηματισμό ανθεκτικών βακτηρίων στα αντιβιοτικά.
Στις περιπτώσεις που η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε λοίμωξη από ιό, τότε τα αντιβιοτικά δεν χρησιμεύουν στη θεραπεία της, με αποτέλεσμα η ανακούφιση των συμπτωμάτων, όπως ο πόνος, να γίνεται μέσω χρήσης φαρμάκων, όπως η ιβουπροφαίνη (αντιφλεγμονώδες).
Μερικές ακόμη συμβουλές φροντίδας στο σπίτι (φυσική αντιμετώπιση αμυγδαλίτιδας), που μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων είναι οι εξής:
- Αρκετή ξεκούραση και αποφυγή έντονης δραστηριότητας
- Κατανάλωση ζεστών ή πολύ κρύων ροφημάτων για ανακούφιση του πονόλαιμου (βότανα, αφεψήματα, όχι όξινα)
- Γαργάρες με αλατόνερο
- Κατανάλωση αντισηπτικών τροχίσκων
- Κατανάλωση άφθονου νερού για να μην ξεραίνεται ο λαιμός
Όταν η εντόπιση της φλεγμονής είναι μονόπλευρη (μονόπλευρη αμυγδαλίτιδα), υποπτευόμαστε απόστημα, και τότε θα χρειαστεί εξέταση από ωτορινολαρυγγολόγο για να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος αφαίρεσης του πύου.
Τέλος, σε περίπτωση που η αμυγδαλίτιδα δεν υποχωρεί ή εάν οι διογκωμένες αμυγδαλές αποτελούν εμπόδιο στην αναπνοή ή κατανάλωση τροφής, τότε ίσως χρειαστεί αφαίρεση τους (αμυγδαλεκτομή).
Πότε μπορεί να χρειαστεί αφαίρεση αμυγδαλών;
Η αφαίρεση των αμυγδαλών, ή αλλιώς αμυγδαλεκτομή, είναι ένας πολύ κοινός τρόπος θεραπείας της χρόνιας και υποτροπιάζουσας αμυγδαλίτιδας, καθώς και της αμυγδαλίτιδας που οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη και δεν υποχωρεί με τη λήψη αντιβιοτικών.
Ως υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα ορίζεται αυτή που:
- Εμφανίζεται τουλάχιστον 7 φορές μέσα σε ένα χρόνο
- Έχει εμφανιστεί τουλάχιστον 5 φορές το χρόνο, τα τελευταία δύο χρόνια
- Έχει εμφανιστεί τουλάχιστον 3 φορές το χρόνο, τα τελευταία τρία χρόνια
Ωστόσο, η αμυγδαλεκτομή μπορεί να γίνει και σε περιπτώσεις που η αμυγδαλίτιδα προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα, όπως:
- Αναπνευστική δυσχέρεια
- Δυσκαταποσία
- Ροχαλητό - υπνική άπνοια
Ιδιαίτερα στην περίπτωση μικρών παιδιών, η επίσκεψη σε έναν ωτορινολαρυγγολόγο κρίνεται απαραίτητη όταν:
- Υπάρχουν συμπτώματα, όπως η δυσκολία στην αναπνοή και στην κατάποση, καθώς και επεισόδια υπνικής άπνοιας
- Η αμυγδαλίτιδα εμφανίζεται πολλές φορές μέσα στο χρόνο
- Δεν υπάρχει ανταπόκριση στη θεραπεία με τα αντιβιοτικά
- Υπάρχει υψηλός πυρετός
- Υπάρχει διόγκωση των λεμφαδένων στο λαιμό
- Υπάρχει εξαιρετική αδυναμία και κόπωση
- https://www.webmd.com/oral-health/tonsillitis-symptoms-causes-and-treatments
- https://www.webmd.com/oral-health/understanding-tonsillitis-treatment