Βρεφικοί κολικοί: Συμπτώματα, διάρκεια και τρόποι αντιμετώπισης

Ζαφείρης Παναγιώτης

Παιδίατρος

08 Ιαν 2024

Η χαρά της υποδοχής ενός νεογέννητου στον κόσμο είναι ανεπανάληπτη, αλλά η γονεϊκότητα συνοδεύεται από μοναδικές προκλήσεις. Ένα από τα πιο μπερδεμένα και οδυνηρά ζητήματα που συχνά αντιμετωπίζουν οι γονείς κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού τους είναι οι βρεφικοί κολικοί. Αυτή η μυστηριώδης κατάσταση μπορεί να οδηγήσει τόσο τα μωρά σε κλάματα όσο και τους γονείς σε απελπισία, αλλά η κατανόηση των αιτιών, των συμπτωμάτων και των πιθανών λύσεων μπορεί να προσφέρει την πολυπόθητη ανακούφιση σε όλους τους εμπλεκόμενους.

Τι είναι οι βρεφικοί κολικοί;

Οι βρεφικοί κολικοί, που συχνά αναφέρονται απλά ως κολικοί, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το υπερβολικό κλάμα και τη δυσφορία σε κατά τα άλλα υγιή βρέφη. Χαρακτηρίζεται από επεισόδια έντονου και απαρηγόρητου κλάματος, που συνήθως συμβαίνουν αργά το απόγευμα ή το βράδυ.

Ορίζεται ως κλάμα που διαρκεί πάνω από 3 ώρες, συμβαίνει το ελάχιστο 3 φορές ανά εβδομάδα και για τουλάχιστον 3 εβδομάδες, χωρίς το μωρό να παρουσιάζει άλλου τύπου παθολογία. Τα μωρά με κολικούς μπορεί να φαίνονται ότι βρίσκονται σε σημαντική αγωνία και τα κλάματα τους μπορεί να διαρκούν για ώρες.

Τι προκαλεί βρεφικούς κολικούς;

Η ακριβής αιτία των βρεφικών κολικών παραμένει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των επαγγελματιών υγείας και παιδιάτρων. Παρόλο που δεν υπάρχει μία και μοναδική αιτία, πιστεύεται ότι διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην κατάσταση αυτή:

• Γαστρεντερική δυσφορία
  Μια ευρέως προτεινόμενη θεωρία είναι ότι γαστρεντερικά προβλήματα, όπως αέρια, δυσπεψία ή ένα ανώριμο πεπτικό σύστημα, μπορεί να παίζουν ρόλο στους κολικούς. Το αναπτυσσόμενο πεπτικό σύστημα ενός νεογέννητου μπορεί να μην είναι ακόμη πλήρως ικανό να επεξεργάζεται αποτελεσματικά την τροφή, οδηγώντας σε δυσφορία.
  
  
• Υπερδιέγερση
  Τα νεογέννητα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στο περιβάλλον τους και η υπερβολική διέγερση από τα φώτα, τον θόρυβο ή τη δραστηριότητα μπορεί να τα καταβάλει. Οι βραδινές ώρες είναι συχνά μια περίοδος κατά την οποία τα μωρά υπερδιεγείρονται, γεγονός που μπορεί να συμβάλει σε συμπτώματα που μοιάζουν με κολικούς.
  
  
• Διατροφή της μητέρας
  Για τα μωρά που θηλάζουν, ορισμένες μελέτες έχουν διερευνήσει μια πιθανή σχέση μεταξύ των κολικών και ορισμένων τροφίμων ή ουσιών στη διατροφή της μητέρας. Στοιχεία όπως η καφεΐνη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα πικάντικα φαγητά είναι μεταξύ αυτών που μερικές φορές ενοχοποιούνται. Ωστόσο, τα στοιχεία για τους διατροφικούς παράγοντες ως κύρια αιτία των κολικών παραμένουν ασαφή.
  
  
• Η ιδιοσυγκρασία του βρέφους
  Ορισμένα μωρά μπορεί απλώς να είναι πιο επιρρεπή σε κολικούς λόγω της φυσικής τους ιδιοσυγκρασίας. Μπορεί να είναι πιο ευαίσθητα, να αναστατώνονται εύκολα ή να έχουν πιο έντονη αντίδραση στη δυσφορία.
  
  
• Γονικό στρες και άγχος
  Το γονικό στρες και άγχος μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του μωρού. Τα υψηλά επίπεδα στρες και απογοήτευσης στους φροντιστές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα των κολικών, καθιστώντας απαραίτητο για τους γονείς να αναζητήσουν υποστήριξη και αυτοφροντίδα κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου.
  
  
• Οικογενειακό ιστορικό
  Μπορεί να υπάρχει γενετική συνιστώσα στους κολικούς, καθώς τα μωρά με οικογενειακό ιστορικό κολικών ή άλλων γαστρεντερικών προβλημάτων μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.
  
  
• Ανισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου
  Οι αναδυόμενες έρευνες έχουν υποδείξει μια πιθανή σχέση μεταξύ κολικών και ανισορροπίας στο μικροβίωμα του εντέρου του μωρού. Τα προβιοτικά και άλλες παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας των μικροβίων του εντέρου υπόσχονται πολλά, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες.

Πόσο καιρό διαρκούν οι βρεφικοί κολικοί;

Η διάρκεια των βρεφικών κολικών ποικίλλει από μωρό σε μωρό. Ωστόσο, συνήθως ξεκινά γύρω στη δεύτερη ή τρίτη εβδομάδα της ζωής και τείνει να κορυφώνεται γύρω στις 6 - 8 εβδομάδες. Ευτυχώς, οι κολικοί συνήθως υποχωρούν από μόνοι τους μέχρι το μωρό να φτάσει στην ηλικία των 3 - 4 μηνών.

Αν και μπορεί να φαίνεται σαν μια αιωνιότητα για τους γονείς, η δύσκολη φάση των κολικών είναι συνήθως προσωρινή.

Ποια είναι τα συμπτώματα των βρεφικών κολικών;

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων των κολικών είναι ζωτικής σημασίας για τους γονείς που προσπαθούν να παρηγορήσουν τα ταλαιπωρημένα βρέφη τους. Τα συνήθη σημάδια και συμπτώματα των βρεφικών κολικών περιλαμβάνουν:

• Έντονο κλάμα. Τα μωρά με κολικούς κλαίνε έντονα για τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα, τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα, για τρεις εβδομάδες ή περισσότερο
• Προβλέψιμη χρονική στιγμή. Οι κολικοί συχνά ακολουθούν ένα σταθερό μοτίβο, με τα επεισόδια κλάματος να συμβαίνουν συνήθως αργά το απόγευμα ή το βράδυ
• Σφιχτές γροθιές και σφιγμένη κοιλιά. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων κλάματος, τα μωρά με κολικούς μπορεί να σφίγγουν τις γροθιές τους, να καμπυλώνουν την πλάτη τους και να έχουν σκληρή, φουσκωμένη κοιλιά
• Δυσκολία στην παρηγοριά. Τα βρέφη με κολικούς είναι συχνά δύσκολο να παρηγορηθούν και οι συνήθεις τεχνικές καταπράυνσης, όπως το τάισμα, η αλλαγή πάνας και το κούνημα, μπορεί να μην προσφέρουν ανακούφιση
• Κάμψη των ποδιών προς την κοιλιά. Χαρακτηριστικό στους βρεφικούς κολικούς είναι η κάμψη των ποδιών προς την κοιλιά ως προσπάθεια ανακούφισης της δυσφορίας που αισθάνεται το βρέφος

Τρόποι πρόληψης των βρεφικών κολικών

Αν και δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος για την πρόληψη των κολικών, μια και οι αιτίες τους είναι ασαφείς σε μεγάλο βαθμό, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της εμφάνισης ή της σοβαρότητάς τους, όπως:

• Τεχνικές ταΐσματος
  Βεβαιωθείτε ότι το μωρό σας έχει πιάσει σωστά το στήθος με το στόμα του κατά τη διάρκεια του θηλασμού, και αν χρησιμοποιείτε φόρμουλα, επιλέξτε μια φόρμουλα που να συμφωνεί με το πεπτικό σύστημα του μωρού σας
  
  
• Ρέψιμο
  Το συχνό ρέψιμο κατά τη διάρκεια και μετά το τάισμα μπορεί να βοηθήσει στην απελευθέρωση των παγιδευμένων αερίων και στη μείωση της δυσφορίας
  
  
• Μειώστε τη διέγερση
  Δημιουργήστε ένα ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον κατά τις βραδινές ώρες για να ελαχιστοποιήσετε την υπερδιέγερση
  
  
• Διατροφή της μητέρας
  Εάν θηλάζετε, σκεφτείτε να πειραματιστείτε με τη διατροφή σας, εξαλείφοντας πιθανές τροφές που μπορεί να προκαλέσουν κολικούς στο μωρό σας, για να δείτε αν αυτό κάνει τη διαφορά

Αντιμετώπιση βρεφικών κολικών

Οι γονείς συχνά αισθάνονται αβοήθητοι όταν το μωρό τους αντιμετωπίζει κολικούς, αλλά υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές για να απαλύνουν την αγωνία:

• Τεχνικές παρηγοριάς: Δοκιμάστε να πάρετε αγκαλιά, να κουνήσετε, να χρησιμοποιήσετε πιπίλα ή απαλές κινήσεις για να ηρεμήσετε το μωρό σας. Πειραματιστείτε με διαφορετικές τεχνικές ηρεμίας για να βρείτε αυτό που λειτουργεί καλύτερα για το παιδί σας.
• Προβιοτικά: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των κολικών προωθώντας ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συμπληρώματα.
• Φαρμακευτική αγωγή: Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν οι κολικοί προκαλούν έντονη αγωνία τόσο στο μωρό όσο και στους γονείς, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή για την προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων.
• Λευκοί Ήχοι: Η έκθεση του μωρού σε λευκούς ήχους (απορροφητήρας κουζίνας, σεσουάρ κ.λπ) έχει παρατηρηθεί οτι ανακουφίζει τη δυσφορία του από τους κοιλικούς, και το ηρεμεί.
• Μαλάξεις στην κοιλιακή χώρα: Κυκλικές κινήσεις μάλαξης στην κοιλιακή χώρα μπορεί να προωθήσει συσσωρευμένα αέρια από την κοιλιακή χώρα και να ανακουφίσει σημαντικά.
• Ζεστά επιθέματα / Ζεστό Μπάνιο: Η θερμότητα στην κοιλιακή χώρα του μωρού, είτε με ζεστά επιθέματα ή με ζεστό μπάνιο, μπορεί να προσφέρει ανακούφιση σε ένα σημαντικό αριθμό βρεφών.

Οι βρεφικοί κολικοί μπορεί να είναι μια δύσκολη και συναισθηματικά εξαντλητική εμπειρία τόσο για τα μωρά όσο και για τους γονείς. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι κολικοί είναι μια προσωρινή φάση στη ζωή του παιδιού σας και ότι τελικά θα περάσουν. Εν τω μεταξύ, αναζητήστε υποστήριξη από φίλους, οικογένεια ή επαγγελματίες υγείας για να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Η κατανόηση των πιθανών αιτιών και των συμπτωμάτων των κολικών μπορεί να σας δώσει τη δυνατότητα να φροντίσετε καλύτερα το μωρό σας κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου και με υπομονή και αγάπη, μπορείτε να του παρέχετε παρηγοριά και υποστήριξη μέχρι να υποχωρήσει η φάση των κολικών.

Ο Ζαφείρης Παναγιώτης είναι Παιδίατρος με ιδιωτικό ιατρείο στη Γλυφάδα. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα και έλαβε την ειδικότητα της Παιδιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης. Επίσης, παρακολούθησε το ειδικό τμήμα λοιμωδών νοσημάτων "Μακκά" στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία". Εξειδικεύτ