Πώς αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος είναι μια σύνθετη πάθηση που απαιτεί προσεκτική διαχείριση και προσαρμογές στον τρόπο ζωής. Μπορεί να είναι ένα δύσκολο ταξίδι, αλλά με τη σωστή προσέγγιση, είναι απολύτως διαχειρίσιμη. Με την κατανόηση των αιτιών της, την αναγνώριση των συμπτωμάτων της, την αναζήτηση σωστής διάγνωσης και τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής, τα άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορούν να απολαύσουν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μία φυσιολογική λειτουργία κατά την οποία περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί προς τον οισοφάγο. Αντιθέτως, η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι μία πάθηση κατά την οποία προκαλούνται μία σειρά από συμπτώματα (π.χ. θωρακικός καύσος και αναγωγές τροφής) που οφείλεται στην αδυναμία παρεμπόδισης πολλαπλών και έντονων επεισοδίων παλινδρόμησης από φυσιολογικούς προστατευτικούς μηχανισμούς. Είναι μια κοινή γαστρεντερική πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από δυνητικά σοβαρές επιπλοκές.
Ποια τα αίτια της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των προστατευτικών και των ερεθιστικών παραγόντων του οισοφάγου, όταν υπάρχει αυξημένη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Οι βασικές αιτίες είναι:
- Διαφραγματοκήλη: Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία μέρος του στομάχου ανεβαίνει μέσω του διαφράγματος, προς τον θώρακα, διευκολύνοντας την κίνηση του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο
- Αδύναμος κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας: Ένας αδύναμος ή χαλαρός κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας επιτρέπει στο περιεχόμενο του στομάχου να κινείται ευκολότερα προς τον οισοφάγο
- Μειωμένος ρυθμός εκκαθάρισης όξινου περιεχομένου του οισοφάγου
- Αυξημένη έκκριση οξέων στον στόμαχο
- Δωδεκαδακτυλογαστρική παλινδρόμηση: περιεχόμενο του δωδεκαδακτύλου παλινδρομεί προς το στομάχι συμβάλλοντας ως ερεθιστικός παράγοντας.
- Αργή κένωση του στομάχου
Κάποιοι επιπλέον παράγοντες κινδύνου είναι:
- Η ηλικία > 50 ετών
- Η χρήση αλκοόλ και καπνού
- Η εγκυμοσύνη
- Η παχυσαρκία
- Κάποια είδη φαρμάκων
- Κάποιες διαταραχές συνδετικού ιστού
Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, με τα κοινά συμπτώματα να περιλαμβάνουν:
- Θωρακικός καύσος: Ένα αίσθημα καύσου στο στήθος ή στον λαιμό
- Παλινδρόμηση - αναγωγή: To περιεχόμενο του στομάχου επιστρέφει στον οισοφάγο ή στο στόμα
- Πόνος στο στήθος: Μερικές φορές, τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου μπορεί να μιμούνται εκείνα μιας καρδιακής προσβολής, προκαλώντας δυσφορία στο στήθος
- Δυσφαγία: Δυσκολία να προωθηθεί η τροφή στον οισοφάγο λόγω οισοφαγίτιδας, πεπτικής στένωσης κ.α.
- Χρόνιος βήχας: Οφείλεται στον ερεθισμό του ανώτερου αναπνευστικού λόγω της παλινδρομικής νόσου
- Οδοντικές διαβρώσεις
- Βραχνάδα: Μπορεί να επηρεαστούν οι φωνητικές χορδές, οδηγώντας σε βραχνάδα
- Οδυνοφαγία: Θωρακικό άλγος κατά την κατάποση
- Ναυτία και έμετος
Ποιες είναι οι επιπλοκές της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
- Παλινδρομική οισοφαγίτιδα
Διαβρώσεις του οισοφάγου λόγω της ΓΟΠΝ. Ο βαθμός οισοφαγίτιδας ταξινομείται σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης κατά Los Angeles από Α έως D
- Οισοφαγική στένωση
Λόγω της χρόνιας φλεγμονής, μπορεί να αναπτυχθεί στένωση συνήθως στον κατώτερο οισοφάγο με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται συμπτώματα δυσφαγίας
- Οισοφάγος Barrett
Λόγω της χρόνιας φλεγμονής, επιτελείται η αντικατάσταση του επιθηλίου του κατώτερου οισοφάγου από κυλινδρικό, η οποία προδιαθέτει για ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου.
- Καρκίνος του οισοφάγου
Ένα μικρό ποσοστό ασθενών έχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου (αδενοκαρκίνωμα)
Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Η διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου περιλαμβάνει συνήθως έναν συνδυασμό κλινικής αξιολόγησης, εκτίμησης του ιατρικού ιστορικού και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικών διαγνωστικών εξετάσεων για την επιβεβαίωση της παρουσίας της πάθησης και τον προσδιορισμό της σοβαρότητάς της. Ακολουθεί μια επισκόπηση της διαγνωστικής διαδικασίας:
Κλινική αξιολόγηση και ιατρικό ιστορικό
- Αξιολόγηση των συμπτωμάτων: Ένας από τους κύριους τρόπους διάγνωσης της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου από τους γιατρούς είναι η αξιολόγηση των συμπτωμάτων του ασθενούς. Η παρουσία, η συχνότητα και η σοβαρότητα αυτών των συμπτωμάτων αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη λήψη της αρχικής διάγνωσης
- Διάρκεια των συμπτωμάτων: Οι γιατροί θα ρωτήσουν για τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Τα χρόνια ή επαναλαμβανόμενα συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι συχνά ενδεικτικά της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου
- Αφορμές και μοτίβα: Οι ασθενείς ερωτώνται για τυχόν συγκεκριμένους εκλυτικούς παράγοντες ή μοτίβα που σχετίζονται με τα συμπτώματά τους, όπως για παράδειγμα αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται μετά το φαγητό, όταν ξαπλώνουν ή κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων ωρών της ημέρας
- Ιατρικό ιστορικό: Ένα ολοκληρωμένο ιατρικό ιστορικό είναι απαραίτητο, καθώς ορισμένες καταστάσεις, όπως η οισοφαγική κήλη ή το ιστορικό γαστρεντερικής χειρουργικής επέμβασης, μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου
Ανταπόκριση σε εμπειρική χορήγηση φαρμάκων
Γίνεται σε ασθενείς χωρίς σοβαρά συμπτώματα (συμπτώματα συναγερμού) που υποψιάζουν για σοβαρή νόσο ή επιπλοκές.
Ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού (γαστροσκόπηση)
Εάν τα συμπτώματα επιμένουν παρά τη θεραπεία ή είναι σοβαρά (συμπτώματα συναγερμού) όπως δυσφαγία, αναιμία, απώλεια βάρους, αιμορραγία, μπορεί να διενεργηθεί γαστροσκόπηση.
Κατά τη διάρκεια μιας γαστροσκόπησης, ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας με κάμερα (ενδοσκόπιο) εισάγεται μέσω του στόματος στον οισοφάγο, επιτρέποντας στον γιατρό να επιθεωρήσει οπτικά τον οισοφάγο, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Επιπλέον, μπορεί να γίνει λήψη βιοψιών.
Η διαδικασία αυτή μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό τυχόν βλαβών στον οισοφάγο όπως οισοφαγίτιδα, οισοφάγο Barrett, γαστρίτιδα, έλκη, κακοήθειες κ.α.
PH-μετρία
Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα επιμένουν παρά τη βελτιστοποίηση της αγωγής ή όταν η ενδοσκόπηση είναι φυσιολογική, ή όταν έχουμε άτυπα συμπτώματα συνίσταται η pH-μετρία.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι pH:
- Κλασική pH-μετρία: Σε αυτήν την εξέταση, ένας μικρός καθετήρας pH εισάγεται μέσω της μύτης στον οισοφάγο. Ο ασθενής φοράει τον καθετήρα για 24 - 48 ώρες, ενώ τηρεί ημερολόγιο συμπτωμάτων και δραστηριοτήτων. Ο καθετήρας pH μετρά τη συχνότητα και τη διάρκεια της έκθεσης του οισοφάγου στο οξύ, παρέχοντας πολύτιμα δεδομένα για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
- Ασύρματη pH-μετρία: Μια ασύρματη κάψουλα παρακολούθησης του pH καταπίνεται και μετρά τα επίπεδα οξέος στον οισοφάγο. Μεταδίδει τα δεδομένα σε έναν δέκτη που φέρει ο ασθενής
Μανομετρία
Η οισοφαγική μανομετρία χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της οισοφαγικής κινητικότητας. Μπορεί να βοηθήσει στον αποκλεισμό κινητικών διαταραχών του οισοφάγου κατά τη διερεύνηση δυσφαγίας ή αναγωγών ή θωρακικού άλγους.
Διαφορική διάγνωση
Παθήσεις που μιμούνται τη συμπτωματολογία της ΓΟΠΝ είναι ο μηρυκασμός, η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα και η αχαλασία και θα πρέπει να αποκλειστούν με τις κατάλληλες εξετάσεις.
Ποια η αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με ένα συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, φαρμακευτικής αγωγής και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με χειρουργική επέμβαση. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
Τροποποιήσεις του τρόπου ζωής: Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν την απώλεια βάρους, την ανύψωση του κεφαλιού στο κρεβάτι, την αποφυγή των τροφών και ποτών που προκαλούν την εμφάνιση της νόσου και την κατανάλωση μικρότερων και συχνότερων γευμάτων
Φαρμακευτική αγωγή: Τα φάρμακα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των επιπλοκών. Τα συνήθη φάρμακα περιλαμβάνουν:
- Αντιόξινα: Τα μη συνταγογραφούμενα αντιόξινα, κυρίως αυτά που περιέχουν αλγινικό, μπορούν να προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση εξουδετερώνοντας το οξύ του στομάχου
- Αναστολείς Η2: Φάρμακα όπως η ρανιτιδίνη και η φαμοτιδίνη μειώνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι
- Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs): Φάρμακα όπως η ομεπραζόλη, η εσομεπραζόλη, η λανσοπραζόλη κ.α.είναι πιο ισχυρά στη μείωση της παραγωγής οξέων και στην επούλωση του οισοφάγου
- Φάρμακα προάγοντα για την κινητικότητα (ευκινητικά): Αυτά τα φάρμακα βοηθούν το στομάχι να αδειάσει ταχύτερα για να αποφευχθεί η συσσώρευση υπερβολικού οξέος
Χειρουργική θεραπεία: Οι χειρουργικές επιλογές εξετάζονται συνήθως όταν άλλες θεραπείες έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές ή όταν η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων είναι ανεπιθύμητη.
Οι χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Θολοπλαστική (ολική ή μερική): Αυτή η επέμβαση περιλαμβάνει την περιτύλιξη της κορυφής του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο για την ενίσχυση της λειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Γίνεται συχνά λαπαροσκοπικά και μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική
- Σύστημα LINX: Πρόκειται για μια σχετικά νέα χειρουργική επιλογή όπου ένας μικρός σφιγκτήρας με μαγνήτες τοποθετείται γύρω από τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα
- Ενδοσκοπικές θεραπείες: Αυτές οι ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες μπορούν να βοηθήσουν στη σύσφιξη του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα χρησιμοποιώντας ράμματα ή ραδιοσυχνότητες
Να θυμάστε, είναι ζωτικής σημασίας να συνεργάζεστε στενά με έναν γαστρεντερολόγο για να προσαρμόσετε ένα σχέδιο θεραπείας που ταιριάζει στις συγκεκριμένες ανάγκες σας και να κάνετε διατροφικές προσαρμογές που βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Το να ζείτε καλά με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι εφικτό, με σωστή φροντίδα και αυτοδιαχείριση.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gerd/symptoms-causes/syc-20361940
- https://www.webmd.com/heartburn-gerd/reflux-disease-gerd-1