Τι είναι η αυχενική διαφάνεια;
Αυχενική διαφάνεια ονομάζεται ο υγρός χώρος που υπάρχει στο πίσω μέρος του λαιμού του εμβρύου, ο οποίος είναι ορατός μόνο μέσω ενός υπερηχογραφήματος. Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας, πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης. Σκοπός του υπερηχογραφήματος αυχενικής διαφάνειας είναι η μέτρηση του υγρού που υπάρχει πίσω από το λαιμό του εμβρύου. Με βάση τη συγκεκριμένη μέτρηση προσδιορίζεται ο κίνδυνος που διατρέχει το έμβρυο για συγγενείς και γενετικές παθήσεις και σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Down.
Τι είναι η αυχενική διαφάνεια;
Το υπερηχογράφημα για τη μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του πρώτου τρίμηνου της εγκυμοσύνης και συγκεκριμένα από την 11η έως την 14η εβδομάδα της κύησης και μετρά την ποσότητα του υγρού που υπάρχει στον χώρο πίσω (ραχιαία) από το λαιμό του εμβρύου. Μια μικρή ποσότητα υγρού στο συγκεκριμένο σημείο θεωρείται φυσιολογική, αλλά η μέτρησή της κρίνεται απαραίτητη για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος που διατρέχει το μωρό για χρωμοσωμικές και γενετικές παθήσεις. Η αυξημένη ποσότητα υγρού και συγκεκριμένα η ποσότητα υγρού που ξεπερνά τα 3 χιλιοστά, υποδηλώνει την πιθανότητα χρωμοσωμικών ανωμαλιών, καρδιακών ελαττωμάτων και άλλων γενετικών συνδρομών και ως εκ τούτου συνιστώνται περαιτέρω εξειδικευμένες εξετάσεις.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του υπερηχογραφήματος αυχενικής διαφάνειας (διακοιλιακό υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας), που διαρκεί περίπου 30 λεπτά, θα σας ζητηθεί να ξαπλώσετε χαλαρά σε ένα εξεταστικό κρεβάτι. Ο γιατρός θα εφαρμόσει στην κοιλιά σας ένα ειδικό τζελ και ακολούθως με μια ειδική συσκευή χειρός, που ονομάζεται μορφοτροπέας, θα κάνει απαλές περιστροφικές και κυκλικές κινήσεις κατά μήκος του κάτω μέρους της κοιλιάς σας. Ο μορφοτροπέας μεταδίδει κύματα υπερήχων, τα οποία αναμεταδίδονται στο μηχάνημα υπερήχων και παράγονται στην οθόνη του εικόνες. Σημειώνεται ότι η διαδικασία δεν προκαλεί πόνο και παράλληλα, κατά τη διάρκειά της, εξετάζονται το μέγεθος του εμβρύου, ο αριθμός των εμβρύων, ο καρδιακός ρυθμός του, η γενική ανατομία και δομή του.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, κατά τις οποίες η θέση του εμβρύου είναι τέτοια που επηρεάζει την ακρίβεια των αποτελεσμάτων, πραγματοποιείται διακολπικό υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας. Κατά τη διάρκεια αυτού του τύπου υπερηχογραφήματος, εισάγεται στον κόλπο ένας μικρός ειδικά διαμορφωμένος μορφοτροπέας με λιπαντικό στην επιφάνειά του, ο οποίος μεταδίδει κύματα υπερήχων, τα οποία αναμεταδίδονται στο μηχάνημα υπερήχων και παράγονται εικόνες στην οθόνη του. Το διακολπικό υπερηχογράφημα δίνει πιο καθαρές εικόνες, διότι ο μορφοτροπέας τοποθετείται κοντά στη μήτρα. Η διαδικασία αυτή είναι λίγο άβολη, αλλά δεν είναι επώδυνη.
Η ακρίβεια του υπερηχογραφήματος αυχενικής διαφάνειας ανέρχεται στο 80% με πιθανότητα ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων 5%, αλλά, συνδυαστικά με άλλες εξετάσεις όπως η μέτρηση μητρικού ορού χωρίς β-hCG και PAPP-A, η ακρίβειά του αυξάνεται στο 90%. Πρόσφατα στοιχεία μάλιστα, δείχνουν ότι συνδυαστικά με την εξέταση του ρινικού οστού, της ροής του φλεβικού πόρου και της ροής της τριγλώχινας, η ακρίβειά του φτάνει στο 95%, με την πιθανότητα ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων να μειώνεται στο 3%.
Τα αποτελέσματα του υπερηχογραφήματος αυχενικής διαφάνειας μπορούν να ερμηνευθούν από τους γιατρούς, τις περισσότερες φορές την ίδια ημέρα. Ωστόσο, ανάλογα με τις συνδυαστικές εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν, γίνονται γνωστά στις εγκύους όταν τα αποτελέσματα όλων των εξετάσεων, είναι έτοιμα.
Ποιος είναι ο σκοπός της αυχενικής διαφάνειας;
Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας, όπως προαναφέραμε ελέγχει τον υγρό χώρο στο πίσω μέρος του λαιμού του εμβρύου, που ονομάζεται αυχενική πτυχή. Όλα τα έμβρυα έχουν μια μικρή ποσότητα υγρού στην αυχενική πτυχή, η οποία θεωρείται φυσιολογική. Η αυξημένη ποσότητα ωστόσο, έχει συσχετιστεί με διάφορες χρωμοσωμικές ή γενετικές παθήσεις και σύνδρομα όπως το σύνδρομο Down (τρισωμία 21), το σύνδρομο Patau (τρισωμία 13) και το σύνδρομο Edwards (τρισωμία 18). Σκοπός, λοιπόν του υπερηχογραφήματος αυχενικής διαφάνειας, είναι η εκτίμηση του πόσο πιθανόν ή απίθανο είναι, το έμβρυο να φέρει κατά τη γέννησή του αυτές τις παθήσεις.
Μπορεί το συγκεκριμένο υπερηχογράφημα να είναι σημαντικό, ωστόσο, πολλές γυναίκες επιλέγουν να μην το κάνουν, αφού η πραγματοποίησή του είναι προαιρετική και στρέφονται προς άλλες διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η δειγματοληψία χοριακής λάχνης και η αμνιοπαρακέντηση, οι οποίες μπορούν να δώσουν σαφέστερες πληροφορίες για την υγεία του εμβρύου.
Ποια είναι η προετοιμασία για υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας;
Για το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας χρειάζεται πολύ λίγη προετοιμασία. Συγκεκριμένα, αν το υπερηχογράφημα είναι διακοιλιακό, στην εξωτερική πλευρά της κοιλιάς, η ουροδόχος κύστη θα πρέπει να είναι λίγο γεμάτη πριν από την εξέταση, σε ανεκτά όμως επίπεδα. Αυτά τα λίγα ούρα διασφαλίζουν ότι στον υπέρηχο, το εσωτερικό της κοιλιακής χώρας θα φαίνεται καθαρά. Φροντίστε λοιπόν, πριν από την εξέταση να πιείτε 2 - 3 ποτήρια νερό. Θα πρέπει επίσης να φοράτε άνετα ρούχα, για ευκολότερη πρόσβαση του μορφοτροπέα στην κοιλιακή χώρα. Η ίδια προετοιμασία χρειάζεται και όταν το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας είναι διακολπικό, στο εσωτερικό του κόλπου. Τονίζεται ότι οι υπέρηχοι δεν βλάπτουν ούτε τη μητέρα, ούτε το έμβρυο και δεν αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολής.
Πόσο κοστίζει η αυχενική διαφάνεια;
Ανάλογα με τη χώρα που ζείτε και από τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας που τη διέπουν, το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας μπορεί να καλύπτεται από ασφάλιση υγείας. Σε αντίθετη περίπτωση και ανάλογα από την κλινική ή το νοσοκομείο που θα επιλέξετε και τις συνδυαστικές εξετάσεις στις οποίες θα υποβληθείτε, καθορίζεται και το κόστος του. Για να ενημερωθείτε για το κόστος της εξέτασης, μιλήστε με τον γυναικολόγο σας πριν την πραγματοποίησή της.
Συνοπτικά, το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας είναι ένα σημαντικό είδος προσυμπτωματικού ελέγχου κατά την εγκυμοσύνη, για τον προσδιορισμό του κινδύνου που διατρέχει ένα έμβρυο για συγγενείς και γενετικές παθήσεις. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματά σας δεν είναι φυσιολογικά και το υγρό στο πίσω μέρος του λαιμού του μωρού σας είναι αυξημένο, δεν χρειάζεται πανικός. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το μωρό σας θα γεννηθεί με κάποια συγγενή ή γενετική πάθηση. Αντίθετα, σημαίνει ότι πρέπει να υποβληθείτε σε περεταίρω εξειδικευμένες εξετάσεις για να βεβαιωθείτε. Σε μια τέτοια περίπτωση, συζητήστε με τον γιατρό σας και πάρτε τη συμβουλή ενός γενετιστή για τα οφέλη και τους κινδύνους που εγκυμονούν οι περεταίρω εξετάσεις.