Κονδυλώματα: Συμπτώματα, μετάδοση, θεραπεία και πρόληψη
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, είναι ένας πολύ συνηθισμένος τύπος σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης (ΣΜΛ).
Σχεδόν όλοι οι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι, μπορούν να μολυνθούν κάποια στιγμή στη ζωή τους, από τουλάχιστον ένα στέλεχος του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), τον ιό που προκαλεί κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Υπολογίζεται ότι 400.000 άνθρωποι κάθε χρόνο -οι περισσότεροι από αυτούς στα τέλη της εφηβείας τους- εμφανίζουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.
Τα κονδυλώματα μοιάζουν με μικρά εξογκώματα στο χρώμα του δέρματος. Ορισμένα στελέχη του HPV των γεννητικών οργάνων, μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα και άλλα είναι πιο επιθετικά και προκαλούν καρκίνο. Το άρθρο αυτό περιλαμβάνει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα κονδυλώματα, τα συμπτώματά τους και τη θεραπεία τους.
Τι είναι τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι ένας τύπος σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης, που προκαλεί τη δημιουργία μικρών εξογκωμάτων μέσα και γύρω από τα γεννητικά όργανα και το ορθό. Να σημειώσουμε ότι δεν προκαλούν όλα τα στελέχη του HPV, κονδυλώματα.
Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία για τον ίδιο τον HPV, υπάρχουν θεραπείες για τα κονδυλώματα, ως σύμπτωμα. Τα κονδυλώματα μπορούν να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο μέσω του κολπικού, του πρωκτικού και του στοματικού σεξ.
Πώς μεταδίδονται και πώς προλαμβάνονται τα κονδυλώματα;
Όπως προαναφέρθηκε, κάποια στελέχη του ιού HPV είναι αυτά που προκαλούν την ανάπτυξη κονδυλωμάτων.
Υπάρχουν περισσότερα από 40 στελέχη του HPV που επηρεάζουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μεταδίδονται σχεδόν πάντα μέσω της σεξουαλικής επαφής και δεν χρειάζεται να είναι ορατά ή να προκαλούν συμπτώματα για να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που είναι σεξουαλικά ενεργοί, μολύνονται από τον HPV των γεννητικών οργάνων, κάποια στιγμή της ζωής τους.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο κονδυλωμάτων είναι οι ακόλουθοι:
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προστασία, με πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους
- Ύπαρξη άλλης σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης
- Σεξ με άτομα που δεν είναι γνωστό το σεξουαλικό τους ιστορικό
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Κοινή χρήση σεξουαλικών παιχνιδιών
- Στοματικό σεξ χωρίς προφυλακτικό
- Πρωκτικό σεξ χωρίς προφυλακτικό
- Κολπικό σεξ χωρίς προφυλακτικό
Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί στο μωρό από τη μητέρα του, κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Δεν μπορείτε να κολλήσετε κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων από:
- Φιλί
- Κοινή χρήση αντικειμένων, όπως πετσέτες, φλιτζάνια, μαχαιροπίρουνα, κάθισμα τουαλέτας
Για να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης από κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων:
- Φροντίστε να χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό όταν κάνετε κολπικό, πρωκτικό ή στοματικό σεξ
- Φροντίστε να μην κάνετε σεξ κατά τη διάρκεια της θεραπείας των κονδυλωμάτων
- Μην μοιράζεστε σεξουαλικά παιχνίδια και αν θα τα μοιραστείτε φροντίστε να τα πλύνετε καλά πριν τα χρησιμοποιήσετε και να τα καλύπτετε πάντα με προφυλακτικό
Ποια είναι τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων;
Στις γυναίκες, τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορούν να αναπτυχθούν στο αιδοίο, στα τοιχώματα του κόλπου, στην περιοχή μεταξύ των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, στον πρωκτικό σωλήνα και στον τράχηλο της μήτρας. Στους άνδρες, μπορούν να εμφανιστούν στην άκρη ή τον άξονα του πέους, στο όσχεο ή στον πρωκτό. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορούν επίσης να αναπτυχθούν στο στόμα ή στο λαιμό, μετά από στοματικό σεξ με μολυσμένο άτομο.
Τα σημεία και τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων είναι τα ακόλουθα:
- Μικρά, στο χρώμα της σάρκας, καφέ ή ροζ, εξογκώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
- Εξογκώματα το ένα δίπλα στο άλλο, που δημιουργούν ένα μεγαλύτερο εξόγκωμα που μοιάζει με κουνουπίδι
- Κνησμός ή δυσφορία στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
- Ήπια αιμορραγία κατά τη σεξουαλική επαφή
Υπάρχουν περιπτώσεις που τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι τόσο μικρά και επίπεδα, που δεν είναι ορατά με το μάτι. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορούν να πολλαπλασιαστούν κατά ομάδες, κυρίως σε άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πώς γίνεται η διάγνωση των κονδυλωμάτων;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, διαγιγνώσκονται συνήθως από την εμφάνισή τους. Όμως, υπάρχουν και εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωσή τους, όπως:
- Τεστ Παπανικολάου (Παπ τεστ)
Είναι πολύ σημαντικό για τις γυναίκες να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις της πυέλου και τεστ Παπανικολάου, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση των κολπικών και τραχηλικών αλλαγών που προκαλούνται από τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων ή από τα πρώιμα σημάδια του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Κατά τη διάρκεια ενός τεστ Παπανικολάου, ο γυναικολόγος χρησιμοποιεί μια συσκευή, η οποία κρατά ανοιχτά τα τοιχώματα του κόλπου, γεγονός που του επιτρέπει να δει τον τράχηλο, τη δίοδο μεταξύ του κόλπου και της μήτρας. Ακολούθως, χρησιμοποιεί ένα εργαλείο με μια μακριά λαβή, με το οποίο συλλέγει ένα μικρό δείγμα κυττάρων από τον τράχηλο. Τα κύτταρα εξετάζονται με τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου για τυχόν ανωμαλίες. - HPV τεστ
Υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι του HPV των γεννητικών οργάνων που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το δείγμα των κυττάρων που συλλέγεται μέσω του τεστ Παπανικολάου, μπορεί να ελεγχθεί και μέσω HPV τεστ, για τα συγκεκριμένα στελέχη.
Το HPV τεστ, προορίζεται για γυναίκες 30 ετών και άνω και δεν θεωρείται τόσο χρήσιμο για πιο νεαρές γυναίκες, διότι σε αυτές, ο HPV συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία. - Πρωκτική εξέταση
Ο γιατρός χρησιμοποιεί μια συσκευή που ονομάζεται ανοσκόπιο, με την βοήθεια της οποίας ελέγχει τον πρωκτό για κονδυλώματα.
Ποιοι είναι οι τρόποι θεραπείας των κονδυλωμάτων;
Σε περίπτωση που τα κονδυλώματα δεν προκαλούν ενόχληση, η θεραπεία ενδεχομένως να μην είναι απαραίτητη. Αν όμως προκαλούν φαγούρα, κάψιμο και πόνο ή αν υπάρχει ανησυχία μετάδοσής τους, ο γιατρός προτείνει φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεσή τους. Σημειώνεται ωστόσο, ότι τα κονδυλώματα τείνουν να επιστρέφουν και μετά την αγωγή, διότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για την αντιμετώπιση του ιού που τα προκαλεί.
Φαρμακευτική αγωγή
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα. Τα εν λόγω φάρμακα είναι τα ακόλουθα:
- Imiquimod: Πρόκειται για μια κρέμα που ενισχύει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Φροντίστε να αποφεύγετε τη σεξουαλική επαφή όσο υπάρχει κρέμα στο δέρμα σας, διότι μπορεί να αποδυναμώσει το προφυλακτικό και να ερεθίσει το δέρμα του συντρόφου σας. Οι παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει η συγκεκριμένη κρέμα είναι ερυθρότητα του δέρματος, φουσκάλες, πόνος στο σώμα, βήχας, εξανθήματα και κόπωση.
- Podophyllin και Podofilox: Η podophyllin είναι μια φυτική ρητίνη που καταστρέφει τον ιστό των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων και εφαρμόζεται στο σημείο μόνο από τον γιατρό. Η Podofilox περιέχει την ίδια δραστική ουσία, αλλά οι ασθενείς μπορούν να την εφαρμόσουν μόνοι τους στο σπίτι. Η Podofilox δεν πρέπει να εφαρμόζεται εσωτερικά και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει είναι ήπιος ερεθισμός του δέρματος, πληγές και πόνο.
- Τριχλωροξικό οξύ: Πρόκειται για μια χημική θεραπεία που καίει τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την αντιμετώπιση των εσωτερικών κονδυλωμάτων. Οι παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει το τριχλωροξικό οξύ είναι ήπιος ερεθισμός του δέρματος, πληγές και πόνος.
- Σινεκατεχίνες: Πρόκειται για μια κρέμα που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των εξωτερικών γεννητικών κονδυλωμάτων και των κονδυλωμάτων που αναπτύσσονται μέσα ή γύρω από τον πρωκτικό σωλήνα. Οι παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει είναι ερυθρότητα του δέρματος, κνησμός, κάψιμο και πόνος, οι οποίες συνήθως είναι ήπιες.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να προσπαθείτε να θεραπεύσετε ή να αφαιρέσετε τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων με μη συνταγογραφούμενα προϊόντα, τα οποία δεν προορίζονται για χρήση στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
Χειρουργική αφαίρεση
Για την αφαίρεση μεγάλων κονδυλωμάτων ή κονδυλωμάτων που δεν ανταποκρίνονται στις πιο πάνω φαρμακευτικές αγωγές, πραγματοποιείται χειρουργική επέμβαση. Χειρουργική επέμβαση μπορεί να προταθεί και σε έγκυες γυναίκες, καθώς το μωρό δεν πρέπει να εκτεθεί στα κονδυλώματα κατά τον τοκετό. Οι χειρουργικές επιλογές αφαίρεσης των κονδυλωμάτων που υπάρχουν είναι οι ακόλουθες:
- Κατάψυξη με υγρό άζωτο (κρυοθεραπεία): Κατά τη διάρκεια της κρυοθεραπείας, ο γιατρός εφαρμόζει υγρό άζωτο στην περιοχή για να παγώσει και να καταστρέψει τα κονδυλώματα. Οι κύριες παρενέργειες της διαδικασίας είναι πόνος και οίδημα.
- Ηλεκτροκαυτηριασμός: Η συγκεκριμένη διαδικασία χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα που καίει τα κονδυλώματα. Ο ηλεκτροκαυτηριασμός μπορεί να προκαλέσει πόνο και πρήξιμο.
- Χειρουργική εκτομή: Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για την αποκοπή των κονδυλωμάτων. Η διαδικασία απαιτεί γενική ή τοπική αναισθησία και μετά την ολοκλήρωσή της μπορεί να παρατηρηθεί πόνος.
- Θεραπείες με λέιζερ: Αυτή η προσέγγιση, η οποία χρησιμοποιεί μια έντονη δέσμη φωτός, προορίζεται κυρίως για εκτεταμένα και δύσκολα στη θεραπεία κονδυλώματα. Οι παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει είναι ουλές και πόνος.
- Διαδικασία ηλεκτροχειρουργικής εκτομής βρόχου (LEEP): Με τη μέθοδο LEEP, ο γιατρός χρησιμοποιεί έναν ηλεκτρικά φορτισμένο συρμάτινο βρόχο για την αφαίρεση των κονδυλωμάτων. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται κυρίως για την αφαίρεση των κονδυλωμάτων του τραχήλου.
Απορίες που μπορεί να προκύψουν για τα κονδυλώματα
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων χρειάζονται πάντα θεραπεία;
Υπάρχουν φορές που τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων υποχωρούν χωρίς θεραπεία, αλλά αυτό διαρκεί αρκετούς μήνες. Όλο αυτό το διάστημα, μπορείτε να μεταδώσετε τη λοίμωξη στους σεξουαλικούς σας συντρόφους.
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι καρκίνος;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων δεν είναι καρκίνος και δεν προκαλούν καρκίνο. Αν κάποιος όμως έχει μολυνθεί από στέλεχος ιού HPV που προκαλεί καρκίνο, μπορεί να τον αναπτύξει στην πορεία. Το εμβόλιο HPV προστατεύει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.
Ποιος μπορεί να εμφανίσει κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων επηρεάζουν και τα δύο φύλα. Πρόκειται για μια λοίμωξη που είναι πιο συχνή σε εφήβους και νεαρά άτομα. Οι άνδρες διατρέχουν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι πιθανότητες εμφάνισης κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων αυξάνονται εάν:
- Δεν χρησιμοποιείτε προφυλακτικά κατά τη διάρκεια του σεξ
- Έχετε πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους
Πόσο διαρκούν τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και ο HPV δεν έχουν θεραπεία, οπότε μιλάμε για μια δια βίου λοίμωξη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και μετά τη αφαίρεσή τους, μπορούν να επανεμφανιστούν.
Σε ποιες επιπλοκές μπορούν να οδηγήσουν τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων;
Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, σε γενικές γραμμές, δεν προκαλούν σοβαρές επιπλοκές. Το στέλεχος του HPV που προκαλεί κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι χαμηλού κινδύνου.
Πώς επηρεάζουν την εγκυμοσύνη τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων;
Σε περίπτωση ενεργής μόλυνσης κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα επίπεδα των ορμονών μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία, πολλαπλασιασμό ή μεγέθυνση των κονδυλωμάτων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές όπως:
- Δημιουργία ενός μεγάλου κονδυλώματος ή μιας μάζας κονδυλωμάτων που φράσσει τον γεννητικό σωλήνα. Σε μια τέτοια περίπτωση επιλέγεται η καισαρική τομή.
- Κατά τον τοκετό, ο HPV μολύνει το έμβρυο, προκαλώντας κονδυλώματα στους αεραγωγούς του. Αυτή η κατάσταση, που ονομάζεται υποτροπιάζουσα αναπνευστική θηλωμάτωση, είναι πολύ σπάνια.
Εάν είχατε κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων στο παρελθόν, αλλά δεν έχετε ενεργή λοίμωξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, τότε δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα.
Τα κονδυλώματα αποτελούν την πιο κοινή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη. Φροντίστε να εμβολιαστείτε εγκαίρως για τον HPV, για να προστατεύσετε τον εαυτό σας από την εμφάνιση κονδυλωμάτων. Τα εμβόλια, μπορούν να προστατεύσουν από ορισμένα στελέχη του HPV, γι' αυτό θεωρούνται πολύ σημαντικά. Αν παρατηρήσετε κάποιο εξόγκωμα στην περιοχή των γεννητικών σας οργάνων, με ή χωρίς άλλα συμπτώματα, επισκεφτείτε άμεσα έναν γιατρό. Kαι μην ξεχνάτε, όσο άβολο κι αν είναι, να μιλήσετε στον/στην σεξουαλικό/ή σας σύντροφο για την κατάσταση της σεξουαλικής σας υγείας ή την θεραπεία σας, ώστε να τον/την προστατεύσετε από πιθανή μόλυνση.